Irish Class, March 11, 2013
Rang Gaeilge, 11ú lá Mí na Márta 2013
<!–
Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ
–>
[Missed class because I fell on some ice and broke a rib. However, here are my notes on the homework]
sluaisteáil | shovel | v vn sluaisteáil, scoop |
sluasaid | shovel, shovelful | f2 gs sluaiste, pl sluaistí |
Níl aon todhchaí ag Ghaeilge
A Chara,
Maidir leis an straitéis 20 bliain don Ghaeilge
maidir | as for, as regards; like, as well as | |
straitéis | strategy | |
Níl aon todhchaí ag an Ghaeilge. Tá mean Gaeilge breac le Béarla agus béarlachas.
todhchaí | future | f4 |
Níl aon todhchaí ag an Ghaeilge. | Irish has no future | |
mean | middle, mean, media | |
breac | speckled | |
béarlachas | Anglicism |
Focail mar: plean, pleanáil, pasáil, marcáil, priontáil, soicind, fair plé duit, bulaíocht, carr, leoraí, lad, lads,
seaimpín, gan dabht, cótasalí, clubtheach, club (cumann) agus telephone.
<!–
–>
Ní focail Ghaeilge iad. Is béarla truaillithí atá ann. Tá na sobal drámaí ar TG4 breac béarla. Náire oraibh go léir.
truailligh | corrupt, contaminate, defile | |
sobal | foam, froth, lather | |
breac | speckled | |
go léir | wholly, entirely; all |
Cad mar gheall ar “Dhlí Tourbon 1994” sa Fhrainc :
mar gheall ar … | on the account of … | |
Nuair a bhfuil ábhar Béarla ar fhógra no ar comhartha ta sé riachtanach leagan Fraincise a bheith mar bun
nótaí. An Bhfuil sé in am dlí mar seo a bheith in Éireann chun an teanga a caomhnú?
ábhar | matter, material | |
fógra | notice, warning, placard, sign, summons | m4 |
comhartha | sign, mark, signal, notic | |
riachtanach | necessary | |
leagan | version | |
bun | base, bottom | |
nóta | note | m4 |
a caomhnú | to preserve | |
Mise lé meas,
Poraic 0’hEipicín,
Corcaigh.
Litir as Moscó
A chara,
Is eachtrannach mé atá ag coinneáil súil ghéar
ar chúrsaí Gaeilge in
Éirinn ós rud é gur léachtóir le Gaeilge mé in
ollscoil anseo i Moscó.
eachtrannach | foreigner | |
ag coinneáil súil ghéar | keeping a sharp eye | |
ós = ó | from | |
ós rud é | because |
Tá mé tar éis alt le Peter Cosgrove a léamh ar
gaelport.com as an Irish Independent. Ba bhreá
liom ceist a chur ar bhur léitheoirí ar daoine atá
dílis don teanga iad, ar ndóigh: cén fhad a
bheifear ag ligean do dhaoine a bheith chomh
maslach sin agus a leithéid d’alt a fhoilsiú ina
scríobhtar nach bhfuil ach 40 duine ag éisteacht
le RnaG.
Tá mé tar éis alt le Peter Cosgrove a léamh ar gaelport.com |
I have just read an article by PC on gaeloport.com | |
léitheoir | reader | |
dílis | loyal, faithful | |
bheifear | will it be | fut aut of bí |
ag ligean | letting, allowing | |
maslach | insulting, abusive | |
leithéid | like, counterpart, equal | |
foilsigh | publish, reveal | |
scríobhtar | is written | aut of scríobh |
Cén fath nach gcuirfear dlí ar a leithéidí mar
gheall ar an maslacht agus an mbréagadoireacht?
geall | ||
mar gheall ar | on account of | |
maslach | insulting, abusive | |
bréagadoireacht | falsehood, deceit; cajolery, wheedling | f |
Cén fáth a bhfuil Údarás na Gaeltachta ag cur
suas lena leithéid de ráiteas nach bhfuil de
chuspóir acu ach an oiread agus is féidir airgead
a fháil ón stát le caitheamh ar dheontais sa
nGaeltacht ar chostas na ndaoine eile?
Údarás | authority | |
ag cur suas le | putting up with | |
cuspóir | target, objective, object | |
oiread | amount, quantity | |
ach an oiread agus | just as much | |
caitheamh | spend | [here] |
deontas | grant | m1 |
costas | cost, expense | m1 |
An gceapann sibh go gcríochnófar an bhullaíocht má bheas sibh in bhur dtost agus gan
aird a thabhairt uirthe? Beagan baol.
bulaíocht | bullying | |
bheas | be | re, of bí |
bhur | your | pl. |
tost | silence | m3 |
aird | attention, notice; direction, point of compass | f2 |
baol | danger | |
Is cothú ceart é don nós atá fairsing in Éirinn
an Ghaeilge agus a pobal a mhaslú. Ach mura
bhfuiltear ag iarraidh an fód a sheasamh don
teanga, cén fáth a mbeadh iontas orm nach
féidir le feachtas Chonchubhair Úi Liatháin ar
son Gaelscéal ar an idirlíon míle duine a bhailiú
le n-é a shíniú.
cothú | nourishment, sustenance, promotion | m4 |
nós | custom, manner | |
fairsing | wide, extensive, ample | |
maslaigh | abuse, insult | v |
fód | strip of ground, sod | |
an fód a sheasamh | to stand one’s ground | |
iontas | surprise, wonder | |
feachtas | for the sake of | |
bailigh | collect, gather | |
sínigh | sign | v |
Siniú, fiú amháin. Abraigí liom, le bhur dtoil,
céard a chaithfidh mé a rá le mo mhic léinn?
fiú amháin | even | |
Abraigí liom | Say to me | pl imp |
le bhur dtoil | please | pl |
céard a chaithfidh mé a rá le mo mhic léinn? | what must I say to my students? | |
Victor Bayda
Léachtóir le Gaeilge,
Stát-Ollscoil Mhoscó
Cré na Cille — Bás Sheáinín Liam
From Will’s Synopsis:
Seáinín Liam dropped dead of a bad heart, and that’s all he wants to talk about. Caitríona wants a report of her funeral, but she has to drag it out of him, because he keeps wandering off on the topic of his heart.
She learns that the offering wasn’t as great as she expected, that the priest wasn’t there. Seánín reports that there was plenty of booze, and that 8 candles were lit (more than anyone else), but that one blew out, a bad sign.
He reveals that son Pádraig intended to put Caitríona in the Pound Plot, but Neil intervened. He also reports what Neil said about Caitríona not being clean, and that Cáit Bheag and Bid Shorcha refused to lay her out or keen for her. But the cross is still promised.
She is delighted to hear news that her daughter-in-law is sickly, Caitríona is hoping that this next pregnancy will bump her off. But she also learns that her granddaughter Máirín has been taken in by the nuns to turn into a schoolteacher.
Seáinín bumps into the Master, who wants to know about his wife. Seáinín says that Bileachaí would bring the mail to the schoolchildren, and then spend a lot of time talking to An Mháistreás in the hall, and “that’s not the half of it.”
<!–
–>