Irish Class, April 30, 2018

Rang Gaeilge, 30ú lá mí Aibreáin 2018

<!–

Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ

–>

Seanfhocail

Seol do sheanmháthair lachain a bhleán.	Send your grandmother to milk ducks!
Tá níos mo ná míolta ina cheann.	There is nore than insects in his head

Dinnéar ‘Doublé flambé’ atá agat má chuireann sé an t-aláram sa halla ag bualadh…

bualadh	striking, beating

Chomh fada le mo bharúil, tá dhá chineál duine ann i gcúrsaí bia

barúil	opinion
Chomh fada le mo bharúil	As far as it is my opinion

• ‘Céard atá á réiteach agat don dinnéar?’ Shílfeá gur ceist shimplí í, ach tá sé faighte amach agam gur
  ceist chrua, chasta, choigilteach í agus nach sásófar chuile dhuine sa teach is cuma cén freagra a thabharfaidh
  tú uirthi. Nuair a chuimhníonn tú ceart air, ní hiontas ar bith é do na ‘chefannaí mór le rá
  cáil an chantail a bheith orthu.
  

  Shílfeá gur ceist shimplí í	You would think the question is simple	copula gur ?
  tá sé faighte amach agam gur …	I have found out that …
  casta	complicated, twisted
  coigilteach	sparing, frugal
  sásaigh	satisfy, please	cond. aut. sásófar
  nach sásófar chuile dhuine sa teach is cuma cén freagra a thabharfaidh tú uirthi.	not everyone in the house would be satisfied no matter what answer you will give to it
  Nuair a chuimhníonn tú ceart air	When you remember it correctly
  cáil	reputation
  cantal	Plaintiveness; peevishness, petulance

• Chomh fada le mo bharúil, tá dhá chineál duine ann i gcúrsaí bia.

  barúil	opinion
  Chomh fada le mo bharúil	As far as it is my opinion

• Tá siad ann gur aoibhinn leo uaireanta a chloig a chaitheamh sa gcistineach ag réiteach bia agus gur
  geall le flaitheas Dé dóibh triail a bhaint as oidis nua agus béilte galánta a leagan ar an mbord. Ach
  tá dream eile ann freisin, agus sílim go mb’fhéidir go bhfuilim féin ina measc, gur fearr leo na béilte a ithe.

  aoibhinn	delightful, blissful
  Tá siad ann gur aoibhinn leo uaireanta a chloig a chaitheamh sa gcistineach ag réiteach bia	They are delighted to spend hours in the kitchen preparing food
  geall	pledge, bet
  flaitheas Dé	the Kingdom of God
  oideas	recipe, instruction
  béilte galánta a leagan ar an mbord	lay grand meals on the table
  tá dream eile ann freisin	there is another group as well
  sílim go mb’fhéidir go bhfuilim féin ina measc	I think I might be among them	bhfuilim
  gur fearr leo na béilte a ithe	that prefer to eat the meails

• Is breá le mo chara am a chaitheamh sa gcistineach. ‘Bainim an-suaimhneas as’ a dúirt sí liom nuair
  a rinne mé iontas de na seacht gcinn déag de mharógaí Nollag a bhí bácáilte aici agus thuas i líne ar
  bharr na gcófraí sé seachtainí roimh na Nollag anuraidh.

  Is breá le mo chara am a chaitheamh sa gcistineach.	It is great for my friend to spend time in the kitchen
  suaimhneas	Peace, tranquillity; quietness, rest
  rinne mé iontas de na seacht gcinn déag de mharógaí Nollag	I an surprised at the 17 Christmas puddings
  bhí bácáilte aici	she baked
  up in line on the chests six weeks before Christmas last year

• ‘Ó!’ a dúirt mé. Níor rith sé liom riamh roimhe sin i mo shaol go raibh an suaimhneas ar cheann de
  na rudaí a bhainfeá ón mbácáil ná ón gcócaireacht.

  Níor rith sé liom	It did not occur to me	rith “occur” hyere
  suaimhneas	Peace, tranquillity; quietness, rest
  bhainfeá	you would get

• Seans gurb í an fhadhb ná go bhfuil na téarmaí cócaireachta ró-chasta. Bheadh sé i bhfad níos éasca
  dá mbeadh gluais foghraíochta in aice leis na hoidis agus sainmhíniú soiléir tugtha in éineacht léi.

  There is a chance that the problem is that cooking terms are too complicated
  Bheadh sé i bhfad níos éasca	It would be much easier
  gluais	glossary
  foghraíocht	phonetics
  oideas	recipe, instruction
  sainmhíniú	definition
  soiléir	clear, plain, obvious

• Cuir i gcás, nuair a deir Jamie Oliver go dtógfaidh sé leathuair a chloig na béilte atá sa leabhar
  Jamie Oliver’s Thirty Minute Meals a réiteach, ní shoiléiríonn sé ar chall duit an t-amfataimín a
  thógáil sula dtosaíonn tú ag cócaireacht nó leath bealaigh tríd.

  Cuir i gcás	(let us) suppose
  tóg	lift, raise, take up, take
  soiléirigh	clarify
  call	call, need
  leath bealaigh tríd	halfway through

• Níl mé ag rá nach bhfuil rud nó dhó foghlamtha agam agus trí mhíle seacht gcéad dinnéar réitithe
  agam. Is dócha, dá mbeadh brú orm, go bhféadfainn nod nó dhó a thabhairt don té a bheadh ag tosnú amach.

  Níl mé ag rá nach bhfuil rud nó dhó foghlamtha agam	I am not saying I do not have a thing or two to learn,
  ague trí mhíle seacht gcéad dinnéar réitithe agam.	when I have prepared 3700 meals
  Is dócha, dá mbeadh brú orm,	Probably, if there would be pressure on me
  go bhféadfainn nod nó dhó a thabhair	I could give a hint or two
  don té a bheadh ag tosnú amach.	to the person starting out

• Mar shampla, is téarma atá ar iasacht ón bhFraincis é ‘julienne’. ‘Séard a chiallaíonn sé ná an fhís
  sin a bhíonn agat i do chloigeann sula dtosaíonn tú ag cócaireacht ar chor ar bith. Samhlaíonn tú an
  béile deas leagtha ar lár an bhoird agus chuile dhuine cruinnithe thart air is iad ag caint is ag comhrá.

  iasacht	lending, borrowing
  ‘Séard = Is éard	what [not a question], the thing
  ciallaigh	mean, signify
  ná	but [here]	conj.
  fís	vision; fee
  cloig	head
  sula	before
  samhlaigh	imagine
  cruinnigh	gather, assemble
  is iad ag caint is ag comhrá	they are talking and chatting

• Focal eile ón bhFraincis é ‘flambé’. ‟Séard atá i gceist leis sin ná, nuair a thosaíonn púir dheataigh ag
  teacht amach as an oigheann is go gcuireann sé an t-aláram deataigh ag bualadh sa gcistineach.
  ‘Doublé flambé’ a thugann tú air má chuireann sé an t-aláram sa halla ag bualadh freisin.

  Séard ← Is éard ← Is é rud	what [not a question], the thing
  deataigh	smoke
  púir dheataig	smoke streaming from chimney,
  oigheann	oven

• Nuair a bheidh tú críochnaithe ar fad leis an gcócaireacht, na haláraim múchta agus na soithí nite,
  d’fhéadfá a rá gur ‘frappé’ atá tú, nó sách ‘frappé’. Reoite, ag leisce.

  múch	smother, suffocate, extinguish
  soitheach	vessel, dish, container	pl soithí
  nigh	wash	va nite
  sách	Full, sated, satisfied
  Reoite	frozen
  leisce	laziness, sloth

<!–

–>

Nótaí faoi scéal

<!–

–>

Bhí mé ag smaoineamh ar an obair bhaile.
Chuimhnigh mé scéal le Utah Phillips
Ba amhránaí, scéalaí, file, Sóisialaí é
Is é mo scéal bia is fearr leat
Bhí sé ag obair ag iarnród i Nevada.
ní raibh cócaire fíor ann.
Ba é ceann de na hoibrithe an cócaire
conas a roghnaíonn siad an cócaire?
Ba é an fear nua é
Ní raibh a fhios aige
bhí Dinnéar an chéad lá uafásach
ghearán sé
Dúirt sé go raibh an bia dona.
Dúirt na hoibrithe eile “Ceart go leor. Is tú an cócaire anois.”
cad a d’fhéadfadh sé a dhéanamh anois?
Ní maith leis an an bpost cócaire.
Caithfidh oibrí eile a ghearán
Caith sé bia an-olc a dhéanamh
bhácáil sé milseog speisialta
pióg	pie
cac	excrement, droppings	gs caca
mús	moose	gs múis
An bhfuil a fhios agat an scéal le Utah Phillips “Pióg caca muís?”
Is é teideal na scéal “Pióg Caca Múis”	title
Tá a fhios ag gach duine i mo theach an scéal seo.
Deir gach duine go bhfuil mo bhia blasta
Is í M an cócaire is fearr inár dteach
Is í an cócaire í ag dinnéir speisialta: Lá Altaithe, Nollag, 7rl
Is mise an fochef
oibrímid go maith le chéile sa chistin.
Is mé an cócaire ar ghnáth-laethanta go minic, mar shample
Ní chef mé, ach
Is féidir liom roinnt rudaí a chócaireacht go maith
Fanaim in aice leis na rudaí sin.
Níl muid foodies fíor.
Tá an saol ró-chostasach, agus tá sé ag iarraidh an iomarca ama

---

<!–

Adjectives

---

Scéal

---

---

–>

<!–

–>