Irish Class, May 8, 2017

Rang Gaeilge, 8ú lá mí na Bealtaine 2017

<!–

Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ

–>

Seanfhocal

Ná taispeáin d’fhiacail san áit nach dtig leat greim a bhaint amach.	Don’t bare you’re teeth if you are not in a position to bite!
tig le	to be able to	Don form of Ttar
Tá sé chomh críonna go dtabharfadh sé breith idir Conall agus Eoghan.	He is so wise he could give a judgement between Conall and Eoghan.	Sons of Niall of the Nine Hostages, and legendary founders of Tirconnell and Tyrone.

---

Goid Céannachta

Céard í goid céannachta

Tarlaíonn goid céannachta nuair a dhéanann coirpeach pearsanú
ort trí d’fhaisnéis pearsanta a ghoid chun airgead a aistarraingt
as do chuntas nó ioc as earraí ar líne. Féadann siad

a dhéanamh freisin trí do shonraí a dhíol le tríú páirtí.

coirpeach pearsanú	criminal impersonation
trí d’fhaisnéis pearsanta a ghoid	through stealing your personal information
chun airgead a aistarraingt as do chuntas nó ioc as earraí ar líne.	to withdraw money from your account or pay for goods on line.
Féadann siad airgead a dhéanamh freisin trí do shonraí a dhíol le tríú páirtí.	They can also make money through selling your data to a third party
ioc as	pay for
díol le	sell to

Conas a aithneoidh mé é?

Conas a aithneoidh mé é?

How will I recognize it?

[fut]

Ar an drochuair, faoin am a dtabharfaidh tú faoi deara é, seans
maith go mbeidh tú i d’íospartach cheana féin. Is iad seo
a leanas roinnt comharthaí:

Ar an drochuair	unfortunately
faoin am a dtabharfaidh tú faoi deara é,	by the time you will notice it	[fut]
seans maith go mbeidh tú i d’íospartach cheana féin.	there is a good chance you will be a victim already
Is iad seo a leanas roinnt comharthaí	these following are some of the signs

• Diúltú d’iarratais ar chreidmheas nó iasacht

• Gníomhaireachtaí bailiúcháin ag dul i dteagmháil leat faoi fhiacha
  thar téarma nár thabhaigh tú riamh.

• D’fhéadfá faisnéis a fháil faoi árasán nach raibh ar cíos agat
  riamh, post nach raibh agat riamh nó teach nár cheannaigh
  tú riamh.

Diúltú d’iarratais ar chreidmheas nó iasacht	Rejecting of application for credit or loan
Gníomhaireachtaí bailiúcháin ag dul i dteagmháil leat faoi fhiacha thar téarma nár thabhaigh tú riamh.	Collection agencies going in communication with you an overdue debt you never took.
D’fhéadfá faisnéis a fháil faoi árasán nach raibh ar cíos agat riamh,	You obtain information about an apartment you never rented,	D’fhéadfá cond. 2nd pers sing
post nach raibh agat riamh nó teach nár cheannaigh tú riamh.	a job you never had or a house you never bought.

---

Iascaireacht

Céard é ‘iascaireacht’?

Tarlíonn iascaireacht nuair a ligeann coirpigh (iascairí) orthu gur
eagraíochtaí dlisteanacha iad, cosúil le bainc agus cuideachtaí
cárta creidmheasa, mar chleas chun do shonraí pearsanta cosúil le
huimhreacha cuntais bhainc nó PIN a fháil uait.

Tarlíonn iascaireacht nuair a ligeann coirpigh (iascairí) orthu	Fishing comes when criminals (fishermen) pretend to	lig ar “let on” pretend
gur eagraíochtaí dlisteanacha iad,	be legitimate organizations,
cosúil le bainc agus cuideachtaí cárta creidmheasa,	such as banks and credit card companies
mar chleas chun do shonraí pearsanta cosúil le huimhreacha cuntais bhainc nó PIN a fháil uait.	by a trick get your personal data like bank account numbers or PINS from you

De ghnáth, seolann iascairí ríomhphost chugat ina n-iarrtar ort
faisnéis phearsanta a ‘fhíorú’ nó a ‘athsholáthar’ trí ríomhphost
a sheoladh ar ais.

De ghnáth	usually
iarr	request, attempt	v pr aut iarrtar. vn iarraidh
ina n-iarrtar ort	in which is asked of you
faisnéis	information
fíorú	verification
soláthar	Collection, procurement; supply, provision.	m
athsholáthar	replenishment [of supplies]; resubmission	m

D’fhéadfaidís iarraidh ort foirm a chomhlánú ar líne, agus uaireanta,
tairgeann siad rud éigin mealltach, cosúil le hairgead nó laethanta
saoire, mar bhuíochas as comhlánú na foirme.

comhlánú	completion of document/forn
D’fhéadfaidís iarraidh ort foirm a chomhlánú ar líne	They might ask you to complete a form on-line	D’fhéadfaidís 3rd pers pl cond
uaireanta,	sometimes
tairgeann siad rud éigin mealltach	they offer something appealing
cosúil le hairgead nó laethanta saoire,	like money or a vacation
mar bhuíochas as comhlánú na foirme.	as thanks for completing the forms

Bí ar d’airdeall maidir le haon duine a éilíonn sonraí do chuntas bainc,
uimhreacha cártaí creidmheasa, pasfhocail, PIN, d’uimhir Phearsanta
Seirbhíse Poiblí (PPS) nó d’uimhir Árachais Náisiúnta.

airdeall	m	alertness, watchfulness
maidir	as for, regards
éiligh	demand, claim	v pres hab éilíonn
sonra	detail	m ps sonraí
Bí ar d’airdeall maidir le haon duine a éilíonn sonraí do chuntas bainc	Be on alert for anyone demainding details of your bank account
d’uimhir Phearsanta Seirbhíse Poiblí	your personal public service number
d’uimhir Árachais Náisiúnta	your National Insurance number

Féadann iascairí an fhaisnéis seo a úsáid chun tú a phearsanú
agus airgead a aistarraingt as do chuntas banc gan údarás nó an
fhaisnéis a úsáid chun íoc as earraí ceannaithe ar líne. Féadann siad
an fhaisnéis luachmhar seo a dhíol le tríú páirtithe fiú.

Féadann iascairí an fhaisnéis seo a úsáid chun tú a phearsanú	Phishers can use this information to impersonate you
airgead a aistarraingt as do chuntas banc gan údarás	to withdraw money from your bank account without authorization
an fhaisnéis a úsáid chun íoc as earraí ceannaithe ar líne.	to use the information to pay for goods bought on-line.
luachmhar	valuable, precious, costly
Féadann siad an fhaisnéis luachmhar seo a dhíol le tríú páirtithe fiú.	They can even sell this valuable information to third parties.

---

Notaí Scéil

Tá mé i mo chónaí i Roseville
Téim go dtí an oifig agus sa bhaile ar ais de ghnáth ar bus uimhreach dhá seasca trí
Téim
bhí mé ag fanacht le mo bus Déardaoin seo caite
Tháinig mo bus agus ceann eile chomh maith ag an am céanna
Bhí slua beag ar stad an bhus
Shiúil mé isteach ar bus agus shuigh síos
Thosaigh mé a a úsáid mo fón póca
Ba botún mór é.
rinne an bus cas iontas agus chuaigh sé amach ar phríomhbhóthar nócha ceathair
hí mé ar an mbus mícheart. seacht seasca seacht
Bhí sé ag dul go dtí Brooklyn Park gan stad.
Bhí sé cheana ar an bpríomhbhóthar
tháinig sé ag Park’n’Ride i BP
D’fhág mé an bus agus fuair an sceideal bus
Ní busanna ar bith ag dul ar ais ar an chathair an lá sin
Bhí mé i lár áit ar bit gan bus agus gan carr
Thosaigh mé ag siúl ar an taobh thoir ar shráid mhór
Shiúil mé míle cúpla
chonaic mé beirt duine ag fanacht ag stad bus ar Ar deireadh
Bhí siad ar an taobh ó dheas den tsráid
Mar sin bhí siad ag fanacht le bus soir
D’fhan mé leo. Shiúil mé ar an mbus leo nuair a tháinig sé.
Bhí sé bus seacht fiche ceathair
chuaigh an bus seo go dtí Brooklyn Center Transit hub. maith go leor
fuair mé bus uimhir a cúig an sin
D’fhéach mé ar an sceideal. Bhí sé ag dul go dtí lár na cathrach.
Shiúil mé ar sin ar a mbus sin
Turas mall tríd an taobh ó thuaidh de Minneapolis
Turas mall tríd an taobh ó thuaidh de Minneapolis ach tá bhí mé sásta. Bhí mé ag dul abhaile
Nuair a tháinig mé i lár Minneapolis bhí an bus uimhreach dhá seasca trí deireanach imithe.
Mar sin, chuaigh mé go dtí an traein ar líne uaine
Chuaig an traein go dtí Sraide Rice i Naoi Pól
bus eile, uimhir seasca dó
go dtí an P nuair a d’fhág mé mo charr ar maidin sin
thiomáin mé abhaile an sin
Ba turas fada é, ach ní daor. Tá MetroPass agam.
ceithre busanna agus traein

<!–

–>