Irish Class, February 1, 2016

Rang Gaeilge, 1ú lá mí Feabhra 2016

<!–

Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ

–>

Seanfhocal

Adjectives

1. An bhfuil an aimsir ag éirí níos fliuche níos fliche ‘chuile bhliain?

2. An ndéanann siad obair chrua?

3. An bhfuil an eilifint níos ramhaire níos raimhre ná an nathair?
   snake

4. Cé hiad na daoine níos glic níos glice, daoine óg óga nó daoine aosta aosta?

5. An é Quasimodo an fear is dathúla dathúla?

6. An mbíonn spúnóga níos daora níos daoire ná farcanna?

7. Bíonn eagla orm roimh capaill móra capaill mhóra.
   slender consonant

8. Codlaím taobh amuigh ar oícheanta go breá breátha.

9. Cá bhfuil an cailín dheas deas?

10. Ceannaíonn fir saibhreshaibhire carranna mhóra móra.

11. Gabh mo leithsceál, ach an gceapann tú go mbeidh an mhoill fhada fada?
    Excuse me, do you think the delay will be long? [pred]

12. Cén sort míosa is fearr leat: mí fhuar fhuar nó mí the the?

13. Creidim go mbeidh an oíche chiúin ciúin.
    [pref]

14. D’imir muid cluife dheacair deacair inné.
    [cluife m.

15. Ní chaitheann sí éadaí gorm gorma ariamh.

16. Is breá liom na fuinneoga mhóra móra sa teach sin.

17. Sa ngeimhreadh, bíonn na bóithre lán le poill domhaine dhoimhne.
    Lenite after slender consonant

18. Is Jack an t-ainm atá ar mo dheartháir níos sean is sine.

19. Mo bharúil féin, ní bheidh na páistí maithe maith.

20. Mo chomhairle dhaoibh: ná bígí ag taistil i mbáid buí bhuí.
    Lenite after slender consonant

21. Muise, nach bhfuil an tseachtain seo fada fada?
    [pred]

22. Tá an cailín sin go donago dona, ach tá an buachaill siúd níos dona níos measa.

23. Ní éalaíonn lucha ó chait glice ghlice.
    [slender final consonant]

24. Ní maith liom bróga dhearga dearga

25. Shíl siad go raibh na deochanna níos tábhachtacha níos tábhachtaí ná an bia.
    Negative would be ní ba/níb

26. Tá an aimsir breá go breá inniu.

27. Tá rudaí spéisiúile spéisiúla go leor sa músaeum sin.

28. Tá súil ‘am go mbeidh an leabharlann mór nua deas mhór nua go deas.

29. Thosaigh an troid mar gheall ar go raibh na fir fheargach feargach.

30. Thug mé freagra gearr gearr do cheist fhada fada.

Straitéis na gceithre charnán
Strategy of the four heaps

• Tá ar gcomhfhreagraí i mbun oibre an tseachtain seo – ag cur
  atheagair ar a cuid éadaigh sa vardrús

  Tá ar gcomhfhreagraí i mbun oibre an tseachtain seo	Our correspondent at work this week
  ag cur atheagair ar a cuid éadaigh sa vardrús	reorganizing her clothes in the wardrobe

• Tá ceist amháin a chuirimid i gcónaí ar dhaoine sa tsraith ‘Barr
  Smaise’ ar Tuairisc.ie faoin mball éadaigh is sine ina
  gcófra/vardrús. Cruthaíonn na freagraí gur fearr leis an gcuid is
  mó againn a bheith ag stóráil seachas a bheith ag scaradh le
  héadach áirithe.

  Tá ceist amháin a chuirimid i gcónaí ar dhaoine	There is one question we are always asking people
  faoin mball éadaigh is sine ina gcófra/vardrús.	about the oldest item of clothing in her chest/wardrobe
  Cruthaíonn na freagraí gur fearr leis an gcuid is mó againn a bheith ag stóráil seachas a bheith ag scaradh le héadach áirithe	The answers are we would prefer to have more storage than part with certain clothes.

• Seo cúpla sampla do na héadaigh a bhí fós i dtaisce ag mná a bhí
  ina n-aíonna ar ‘Barr Smaise ’: “Carbhat fionnaidh a thug mo
  sheanmháthair abhaile ó Mheiriceá sna 1920í” (Mairéad Ní
  Nuadháin); “Cóta fearthainne atá ar a laghad 10 mbliana d’aois”
  (Áine Ní Bhreisleáin); “Cóta beag galánta a cheannaigh mo
  thuismitheoirí sa Spáinn nuair a bhí mé dhá bhliain d’aois” (Orla
  O’Donnell); “An seaicéad a chaith mé ag mo chomhneartú”
  (Fiona Ní Fhlaithearta); agus “Seaicéad suede a cheannaíos i
  River Island blianta fada ó shin nuair a bhí a leithéid
  tarraingteach” (Beirní Ní Chuinn).

  Seo cúpla sampla do na héadaigh a bhí fós i dtaisce ag mná a bhí ina n-aíonna ar ‘Barr Smaise ’	Here are a few examples of the clothes still stored by the women guests on B_S_
  carbhat fionnaidh	fur scarf
  fearthainne	rain
  ar a laghad	at least
  a leithéid tarraingteach	in style

• Bhí na fir chomh cúramach céanna agus fonn orthu greim docht
  a choinneáil ar éadach ar leith: “Mo chulaith pósta” (Páidí Ó
  Lionáird); “Geansaí Ralph Lauren a cheannaigh mo mháthair
  mar bhronntanas dom nuair a bhí mé seacht mbliana déag
  d’aois” (Seán Ó Baoil); agus “Geansaí foirne ó Chumann
  Mhícheál Breathnach atá agam le seacht mbliana” (Colm Ó
  Fátharta).

  Mo chulaith pósta	My wedding suit
  Geansaí foirne	Team jersey

<!–

• Is é firinne an scéil é go gcoinníonn muid ar fada baill éadaigh
  speisialta a thaitníonn linn, a bhfuil cuimhní ar leith ceangailte
  inár n-intinn leo, a fuair muid mar bhronntanas nó a chaith
  muid ag ócáid thábhachtach. Is fuath linn an t-éadach sin a
  chaitheamh uainn ach bíonn spás sna vardrúis teoranta agus in
  amanna caitear tabhairt faoin roghnú gan trua gan taise. Is fiú
  aird a thabhairt ar riail amháin – rud ar bith nach bhfuil caite
  agat le bliain anuas is beag cúis go bhfágfaí i do vardrús é.

  Is é firinne an scéil é go gcoinníonn muid ar fada baill éadaigh speisialta a thaitníonn linn,	The truth is we keep for a long time special garments which we like
  a bhfuil cuimhní ar leith ceangailte inár n-intinn leo,	which are connected with special memories in our minds
  Is fuath linn an t-éadach sin a chaitheamh uainn ach bíonn spás sna vardrúis teoranta	we hate that clothes spend space in a limited wardrobe
  in amanna caitear tabhairt faoin roghnú gan trua gan taise.	at times worn chosen ruthlessly
  Is fiú aird a thabhairt ar riail amháin	It is worth giving attention to one rule
  rud ar bith nach bhfuil caite agat le bliain anuas is beag cúis go bhfágfaí i do vardrús é.	Anything not worn in the past year has little reason to be in your wardrobe

• **** Tá straitéis maith ann a oibríonn thar cionn dar liom féin agus is
  mór is fiú tabhairt faoi go háirithe ag an tráth seo bliana nuair
  atá na séasúir ag athrú; tá deis againn éadach an tsamhraidh a
  chur ar leataobh agus tús áite a thabhairt d’éadach an
  gheimhridh.

  Tá straitéis maith ann a oibríonn thar cionn dar liom féin	This is a good strategy that works excellently in my view
  is mór is fiú tabhairt faoi go háirithe ag an tráth seo bliana nuair atá na séasúir ag athrú;	is most worth undertaking at this time of the year when the seasons are changing
  tá deis againn éadach an tsamhraidh a chur ar leataobh	we have a chance in the summer to put aside clothes
  tús áite a thabhairt d’éadach an gheimhridh.	begin to give place to winter clothes

• Straitéis na gceithre charnán a thugaim féin air.

  Straitéis na gceithre charnán a thugaim féin air.	Give a [try] to the strategy of the four heaps

• Tosaíonn tú trí éadach an vardrúis a roinnt i gceithre charnán.

  Tosaíonn tú trí éadach an vardrúis a roinnt i gceithre charnán.	Begin through the clothes of the wardrobe in 4 heaps

• Ní théann sa chéad charnán ach éadach a bheas á úsáid agat go
  rialta le linn an tséasúir romhainn – éadach an gheimhridh
  anois. Má tá tú in amhras faoi phíosa éadaigh ar leith, cuir ort
  arís é go bhfeicfidh tú agus cabhróidh sin leat d’intinn a shocrú.
  Má chreideann tú gur beag seans go mbeidh píosa éadaigh ar
  leith á chaitheamh agat sa tréimhse romhat, níl áit dó sa charnán
  seo.

  Ní théann sa chéad charnán ach éadach a bheas á úsáid agat go rialta le linn an tséasúir romhainn	In the first heap only those clothes you will be using in the coming season.
  Má tá tú in amhras faoi phíosa éadaigh ar leith,	If you are in doubt about a particular piece of clothing,
  cuir ort arís é go bhfeicfidh tú	Give it a look again
  cabhróidh sin leat d’intinn a shocrú.	that will help you settle your mind
  Má chreideann tú gur beag seans go mbeidh píosa éadaigh ar leith á chaitheamh agat sa tréimhse romhat	If you believe there is little chance you will be wearing it in the period ahead
  , níl áit dó sa charnán seo.	there is no place for it in this heap

• Sa dara carnán a chuirtear éadach maith ar bith a bheas á úsáid
  arís agat an chéad séasúr eile – éadach an tsamhraidh faoi
  láthair. Níl cúis ar bith go mbeadh bristí gearra nó sciortaí
  samhraidh sa vardrús anois agus is féidir iad a chur sa dara
  carnán le cur i dtaisce go dtí an bhliain seo chugainn. Is féidir
  spás stórála a aimsiú i mbosca faoin leaba nó úsáid a bhaint as
  málaí plaisteacha a mbaintear an t-aeir astu le folúsghlantóir.
  Beidh an t-éadach ón gcarnán seo ag dul ar ais sa vardrús ag tús
  an tsamhraidh.

  Sa dara carnán a chuirtear éadach maith ar bith a bheas á úsáid arís agat an chéad séasúr eile	In the second heap are any good clothes you will have use for in the next season
  éadach an tsamhraidh faoi láthair.	summer clothes at present
  There is no reason to have shorts or summer skirts in the wardrobe now
  is féidir iad a chur sa dara carnán le cur i dtaisce go dtí an bhliain seo chugainn	they can be put away in the 2nd pile for next year
  Is féidir spás stórála a aimsiú i mbosca faoin leaba nó úsáid a bhaint as málaí plaisteacha a mbaintear an t-aeir astu le folúsghlantóir.	Can aim for storage space in a box under the bed or in plastic bag from which you remove the air with a vacuum cleaner
  Beidh an t-éadach ón gcarnán seo ag dul ar ais sa vardrús ag tús an tsamhraidh.	The clothes from this pile will go back in the wardrobe at the beginning of summer

• Baineann an tríú carnán le carthanacht – baill éadaigh ar bith
  atá go maith ach nach fiú duit a choinneáil mar nach gcaithfidh
  tú arís iad a théann sa charnán seo. ‘Someone’s trash is someone
  else’s treasure’ a deirtear ach tá sé tábhachtach go mbeadh an
  t-éadach atá le tabhairt chuig do rogha eagraíocht carthanachta
  agat glan, gan smáil agus gan a bheith stróicthe.

  Baineann an tríú carnán le carthanacht	the 3rd heap is for charity
  baill éadaigh ar bith atá go maith ach nach fiú duit a choinneáil mar nach gcaithfidh tú arís iad a théann sa charnán seo.	Any clothes which are good but not worth keeping because you will not wear them again go in this heap
  tá sé tábhachtach go mbeadh an t-éadach atá le tabhairt chuig do rogha eagraíocht carthanachta agat glan, gan smáil agus gan a bheith stróicthe.	It is important that the clothes be given to a charitable organization of your choice clean and without tears.

• Sa cheathrú carnán – carnán an bhruscair – a théann an
  t-éadach sin a bhfuil suim cailte agat ann agus nach mbeadh aon
  tairbhe ann d’eagraíocht carthanachta. Má tá sé gioblach nó
  ró-úsáidte, ní bheidh aon tairbhe ann d’aon duine eile agus tá sé in
  am slán a fhágáil leis.

  a théann an t-éadach sin a bhfuil suim cailte agat ann	the clothes that you have lost interest in
  nach mbeadh aon tairbhe ann d’eagraíocht carthanachta.	and would not benefit a charitable organization
  Má tá sé gioblach nó ró-úsáidte,	If it is ragged or too used
  ní bheidh aon tairbhe ann d’aon duine eile agus tá sé in am slán a fhágáil leis.	would be of no benefit to anyone else then it is time to say goodbye to it

• Anois agus an roghnú déanta, is fiú eagar a chur ar an vardrús
  féin. Ba cheart spás ar leith a shocrú do gach cineál éadaigh –
  cótaí ar fad le chéile, seaicéid ansin, gúnaí, sciortaí, treabhsair
  agus barranna; gach rud agus a áit féin aige.

  Anois agus an roghnú déanta	Now that the choice has been maopde
  is fiú eagar a chur ar an vardrús féin.	it is worth organizing the wardrobe
  a cheart spás ar leith a shocrú do gach cineál éadaigh	A separate space should be arranged for each type of clothing
  barranna	tops

• Is é an toradh a bheas ar do shaothar ná go mbeidh cuma néata
  ar do vardrús agus beidh fonn ort é a choinneáil eagraithe; ní
  bheidh aon deacracht agat ansin an sciorta nó blús ar leith a
  aimsiú ar an bpointe boise, ná ní bheidh ort dul ag cuardach agus
  ag tóraíocht an phíosa sin a bhfuil fhios agat atá ansin ach nach
  féidir a aimsiú agus tú faoi dheifir!

  Is é an toradh a bheas ar do shaothar ná go mbeidh cuma néata ar do vardrús agus beidh fonn ort é a choinneáil eagraithe;	The result is that your work would look neat and you would want to keep it organized
  ní bheidh aon deacracht agat ansin an sciorta nó blús ar leith a aimsiú ar an bpointe boise,	There would be no difficulty in finding the particular skirt or blouse immediately,
  nor will you go searching
  ag tóraíocht an phíosa sin a bhfuil fhios agat atá ansin ach nach .féidir a aimsiú agus tú faoi dheifir!	in pursuit of the piece that you know is there but cannot find in a hurry

• Tá ‘fashionista’ amháin a mholann polasaí ar a dtugtar ‘one in,
  one out’; go gcoinníonn tú teorainn leis an méid crochadán atá
  agat sa vardrús agus nach dtéann aon rud nua isteach ann go dtí
  go mbeidh tú sásta ball éadaigh éigin a aistriú amach as.

  <
  

  go gcoinníonn tú teorainn leis an méid crochadán atá agat sa vardrús	to keep a limit on the numbers of hangers you have in the wardrobe
  nach dtéann aon rud nua isteach ann go dtí go mbeidh tú sásta ball éadaigh éigin a aistriú amach as.	Do not bring in anything new until you are happy to change some clothing out.

• Seans go bhfuil an polasaí sin róradacach den chuid is mó
  againn.

  	Chances are that policy is too radical for us.

–>

<!–

–>