Irish Class, May 5, 2014

Rang Gaeilge, 5ú lá Mí na Bealtaine 2014

<!–

Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ

–>

Maidhc Dainín Ó Sé #8 — Final Excerpts (cont.)

• Dheineamair suas ár n-aigne lom díreach go dtabharfaimis ár n-aghaidh ar Éirinn.
  B’fhearr liom a bheith i mo bhochtán ar thaobh an bhóthair ná bheith ag luí síos faoi aon duine.
  An oíche sin bhíos ag caint le mo dheartháir Seán ar an bhfón.
  Dúrt leis go rabhas ag tabhairt faoi abhaile go hEirinn chomh luath agus a bheadh cúrsaí curtha ina gceart againn.
  ‘Cá bhfaighir post thiar i gCarrachán?’ arsa Seán.
  ‘Nár chualais go rabhadar ag déanamh scannán mór thiar ansin anois?’ arsa mise leis.

  lom	bare
  Dheineamair suas ár n-aigne lom díreach go dtabharfaimis ár n-aghaidh ar Éirinn	We made up our mind that we would go toward Ireland	lit. “give our faces to Ireland
  B’fhearr liom a bheith i mo bhochtán ar thaobh an bhóthair ná bheith ag luí síos faoi aon duine.	I would rather be a poor person across the road than lying down for anyone,
  Dúrt leis go rabhas ag tabhairt faoi abhaile go hEirinn chomh luath	I said that I was taking home to Ireland soon
  a bheadh cúrsaí curtha ina gceart againn.	that matters would be arranged	lit. “put right”
  Cá bhfaighir post thiar i gCarrachán?	What about getting a job west in Carrachán?
  Nár chualais go rabhadar ag déanamh scannán mór thiar ansin anois?	Hadn’t heard they were making a big movie back there now?

• ‘Tá taithí agatsa ar a bheith ag déanamh airgead mór anois, tá taithí agat ar ghluaisteáin, ar theilifís agus gach áis eile.
  Deinim amach go bhfuil tú glan scuabtha as do mheabhair má tá sé sa cheann agat tabhairt faoi abhaile.
  Cad mar gheall ar an dtaisreacht atá sna tithe thiar ansin agus gan aon teas iontu?’

  Tá taithí agatsa ar a bheith ag déanamh airgead mór anois	Your experience will be making big money now
  tá taithí agat ar ghluaisteáin	your experience with a car
  ar theilifís agus gach áis eile	with television and every other device
  Deinim amach go bhfuil tú glan scuabtha as do mheabhair	I make out that you will be swept clean out of your mind
  má tá sé sa cheann agat tabhairt faoi abhaile.	If you take your head home
  Cad mar gheall ar an dtaisreacht atá sna tithe thiar ansin	What about the dampness that is in the houses back there?
  gan aon teas iontu?	no heat in them?

• Thugas freagra air. ‘Dhera, mo thrua do cheann! Tá agus teas. An cuimhin leat cad deireadh ár n-athair,
  “Téigh do thóin le móin an Ghurráin, ní fhéadfá í a théamh le móin níos fearr.”
  Sin teas nádúrtha, a bhuachaill, agus ní hé an steam heat atá anseo acu.’

  Thugas freagra air	I gave him an answer
  mo thrua do cheann!	my sympathy on your head
  An cuimhin leat cad deireadh ár n-athair?	Do you remember what our father used to day?	p hab
  móin	peat
  Téigh do thóin le móin an Ghurráin	Warn your rear with the peat of Gurran
  ní fhéadfá í a théamh le móin níos fearr.	not possible to have better heat than turf
  ní hé an steam heat atá anseo acu.	They do not have steam heat here

• Dúirt Seán liom go mbeimis ar ais taobh istigh de bhliain agus gach pingin caite againn. Sea mhuise,
  bhainfí triail as ar aon chuma. Dá bhfanfaimis tamall eile i Meiriceá bheadh Caoimhín ag dul ar scoil agus ní bhogfaimis in aon chor.
  B’fhéidir leis gur isteach san arm a ghlaofaí orm chun mé a sheoladh go Vítneam.

  Dúirt Seán liom go mbeimis ar ais taobh istigh de bhliain	Sean said we would back back on this side inside of a year
  gach pingin caite againn	we spent every penny
  bhainfí triail as ar aon chuma.	would try it anyway
  Dá bhfanfaimis tamall eile i Meiriceá bheadh Caoimhín ag dul ar scoil	if we stayed in America Kevin would be going to school
  ní bhogfaimis in aon chor	we will not move at all
  B’fhéidir leis gur isteach san arm a ghlaofaí orm chun mé a sheoladh go Vítneam.	Maybe I would be called into the army and sent to VietNam.

• Laistigh de mhí bhí gach rud réitithe againn i gcomhair an bhóthair.
  Chuireamair fiche éigin beartán dár gcuid éadaigh agus rudaí nach iad romhainn abhaile sa phost.
  Ar an 19 Márta 1969 chuamair ar bhord eitleáin in aerfort O’Hara. Is gearr gur ardaigh sí isteach sa spéir agus i dtreo na hÉireann.
  D’fhágas féin, Caitlín, Caoimhín agus Deirdre cathair mhór Chicago laistiar dínn, a cuid trioblóidí agus a saibhreas.

  Laistigh de mhí bhí gach rud réitithe againn i gcomhair an bhóthair.	Within a month we had everything prepared for the road
  Chuireamair fiche éigin beartán dár gcuid éadaigh agus rudaí nach iad romhainn abhaile sa phost.	We put some 20 bundles of clothes and other things before us home by mail	rudaí nach iad “things not them” [not clothes]
  Is gearr gur ardaigh sí isteach sa spéir agus i dtreo na hÉireann	Soon it rose into the sky in direction of Ireland
  laistiar dínn	behind us
  a cuid trioblóidí agus a saibhreas.	its troubles and its wealth

• A chríoch san Samhain 25 1985

<!–

–>

<!–

Bhí ról ag hearóin i mbás Peaches Geldof – péas

hearóin – heroin
péas – police
coiste cróinéara – coroner’s jury (genitive)
Bleachtaire – detective
Cigire – inspector
scrúduithe iarbhái – autopsy (genitive)
neamhchonchlúideach – inconclusive

amhlaidh, adv. Thus, so.
Gurab amhlaidh duit! The same to you!
Ní hamhlaidh duitse é, the case is different with you.
Más amhlaidh go bhfuil tú ag imeacht, if in fact you are going away.
An amhlaidh nach dtuigeann tú mé? Is it that you do not understand me?
Ní hamhlaidh go bhfuil eagla orm, it is not that I’m afraid.
Is amhlaidh a tháinig sé agus gan an leabhar leis, actually he came without bringing the book.

–>

éa- negative prefix

<!–

–>