Irish Class, April 15, 2013

Rang Gaeilge, 15ú lá mí Aibreáin 2013

<!–

Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ

–>

Seamróg: D’fhéadfadh sé a bheith níos measa

Is féidir go mbeadh an Taoiseach buidéal uisce beatha a thabhairt don Uachtarán. Ní fadhb é inniu. Ach bhí
George W. Bush Uachtaran SAM cúig bliana ó shin. Ní dhóladh Uachtaran Bush deochanna alcólacha.
Má thug an Taoiseach dó uisce beatha, bheadh ​​scéalta grinn faoi Uachtaran Bush. Cuimhin linn go raibh
scéalta grinn go leor Bush cheana. Bheadh ​​sé bronntanas breá do Jay Leno agus David Letterman.

Cuir deireadh leis an náire a bhaineann le bronnadh seamróige (2/2)

1. Agus cén mhaitheas a dhéanann
   an rochtain seo i ndeireadh na dála?
   An bhfuil geilleagar na hÉireann
   mórán níos láidre ná tíortha eile
   nach bhfaighean uair an chloig sa
   Teach Bán gach bliain?

   rochtain	access, reaching, attaining
   i ndeireadh na dála	when all is said and done
   geilleagar	economy
   mórán	many
   níos láidre	stronger
   bhfaighean uair an chloig	getting an hour

2. Meallann Éire sciar mór den
   infheistíocht a dhéanann comhlachtaí
   Meiriceánacha san Eoraip.
   Ceapann muid go léiríonn sé seo na
   buanna atá ag geilleagar na tíre seo
   ach an rud a léiríonn sé ná cé
   chomh lag is atá sí.

   meall	charm, entice
   sciar	share
   comhlacht	company, firm
   léirigh	clarify, illustrate, explain; reflect
   bua	victory; talent	pl buanna
   an rud a léiríonn sé	the thing it shows
   lag	weak

3. Aisteach go leor, ach tá geilleagair
   níos láidre agus níos inmharthana
   ag go leor tíortha beaga eile in ainneoin
   nach bhfuil an ‘rochtain’ ollluachmhar
   nó an méid céanna
   infheistíocht eachtrannach acu.

   aisteach	strange, curious
   geilleagar	economy
   níos láidre agus níos inmharthana	stronger and more viable
   in ainneoin	not withstanding, in spite of
   rochtain	access,reaching, attaining
   luachmhar	valuable, precious
   an méid céanna infheistíocht eachtrannach acu	they have the same amount of foreign investment

4. An fhírinne lom ná gur aonad eacnamaíoch atá teipthe í Poblacht na hÉireann. Níor éirigh linn an rud is
   bunúsaí a dhéanamh, a chinntiú gur féidir le gach duine a bheirtear in Éirinn slí bheatha a bhaint amach in
   Éirinn. Seachas dornán de bhlianta sna 1960í agus sna 1990í is tubaist a bhí i ngeilleagar na tíre ó 1921-2013.
   Ard-dífhostaíocht agus ard-imirce,sin na tréithe is láidre a bhí ann don chuid is mó den tréimhse.

   fírinne	truth, reality	f4
   lom	bare, stark
   aonad	unit	m1
   eacnamaíoch	economic
   teip	fail
   Poblacht	Republic
   éirigh	rise, succeed
   éirigh le	rise by/along with/with the aid of
   cinntigh	make certain, confirm assure
   seachas	besides; other than; rather than; compared to
   dornán	handful
   míle naoi gcéad seasca	1960
   míle naoi gcéad nócha
   tubaiste	calamity, disaster	f4
   míle naoi gcéad fiche a haon
   dhá mhíle a trí déag
   geilleagar	economy
   fostaíocht	employment
   imirce	emigration, migration	f4
   tréith	trait, quality, characteristic
   is láidre	strongest
   tréimhse	period, term	f4
   míle naoi gcéad seasca	1960
   míle naoi gcéad nócha	1990
   míle naoi gcéad fiche a haon	1921
   dhá mhíle a trí déag	2013

5. Is é an earnáil onnmhairithe an
   tuar dóchais is tábhachtaí atá ag an
   ngeilleagar faoi láthair. Tá borradh
   faoin méid táirgí a dhéantar in
   Éirinn agus a dhíoltar thar lear. Ach
   is comhlachtaí iasachta a
   tháirgeann 90% d’onnmhairí na
   hÉireann; déanann comhlachtaí
   dúchasacha an 10% eile.

   earnáil	sector	f3
   onnmhairithe	export
   tuar	sign, omen
   dóchas	hope, expectation	m1
   tábhachtach	important
   faoi láthair	at present
   borradh	growth, expansion, swelling	m
   táirge	product	m4
   táirg	produce, manufacture
   thar lear	overseas, abroad
   comhlacht	company, firm	m3
   iasachta	foreign	iasacht “lending, borrowing, loan”

6. Tá teachtaireacht láidir á chur
   amach ag na figiúirí seo – ní féidir
   linn saibhreas a chothú dúinn féin,
   caithfidh muid daoine ón iasacht a
   mhealladh anseo chun é sin a
   dhéanamh dúinn.

   teachtaireacht	message	f3
   cothaigh	feed, nourish, promote, maintaint
   dúinn	to us	← do
   caithfidh muid daoine ón iasacht a mhealladh	We need to attract people from abroad
   anseo chun é sin a dhéanamh dúinn	to do this for us

7. Níl an rialtas ag breathnú ar an
   gceist seo ar chor ar bith, tá siad ag
   treabhadh ar aghaidh leis an
   bpríomhpholasaí eacnamaíochta
   atá acu – infheistíocht eachtrannach
   a mhealladh.

   Níl an rialtas ag breathnú ar an gceist seo ar chor ar bith	The government is not looking at this question at all
   treabhadh	plowing
   ar aghaidh	facing, forward
   príomh-	principal, prime, major
   infheistíocht eachtrannach a mhealladh	to attract foreign investment

8. Ba cheart go mbeadh muid ag
   déanamh iniúchadh cuimsitheach
   ar na fáthanna go bhfuil teipthe ar
   gheilleagar le 90 bliain anuas
   seachas a bheith ag bronnadh bronntanas
   ar thír eile ar Lá Náisiúnta na
   tíre seo.

   iniúchadh	audit, scrutiny	m
   cuimsitheach	comprehensive
   fáth	cause, reason	m3
   teip	fail
   seachas	besides; other than; rather than; compared to
   bronnadh	grant, bestowal
   bronntanas	gift, present	m1

9. Agus tá an tubaist seo tite amach
   ainneoin go bhfuil ceann de na
   ‘buntáistí’ eacnamaíochta is mó dá
   bhfuil ann againn – Béarla.

   tubaiste	calamity, disaster	f4
   ainneoin	notwithstanding, in spite of
   buntáiste	advantage
   na ‘buntáistí’ eacnamaíochta is mó dá bhfuil ann againn	however/of those the greatest economic ‘advantages’ that we have	dá “however”, “of those” ??

10. Tá muid suite béal doras le ceann
    de na geilleagair is láidre ar
    domhan, labhraíonn formhór an
    phobail in Éirinn teanga na tíre sin
    agus teanga na tíre is saibhre ar
    domhain, SAM – ach ina ainneoin
    sin tá praiseach déanta againn den
    gheilleagar.

    Tá muid suite béal doras le ceann de na geilleagair is láidre ar domhan	We are located next door to one of the strongest economies of the world
    labhair	speaks
    formhór	majority
    pobal	people, popuation
    ainneoin	notwithstanding, in spite of
    praiseach	pottage, (thin) porridge
    praiseach déanta	made a mess

11. Aisteach go leor, ach tá tíortha ar domhan atá saibhir nach labhraíonn Béarla. Tá sé deacair a
    chreidmheáil go bhféadfadh cúrsaí
    a bheith níos measa dá mba rud é
    gur fhan muintir na tíre seo dílis
    don Ghaeilge. Is é an rud atá déanta
    againn ná gur dhíol formhór na
    ndaoine in Éirinn ár máthairtheanga
    ar mhaithe le 30 píosa de
    bhréagór.

    aisteach	strange, curious
    creid	believe, suppose
    Tá sé deacair a chreidmheáil	It is hard to believe
    cúrsa	course, career, affair	m4
    níos measa	worse
    fan	wait, stay, remain
    dílis	own, genuine, loyal
    formhór	majority
    ar mhaithe le	for the sake of
    bréagór	fool’s gold, iron pyrite	m1

Cré na Cille — Bás Bhríd