Irish Class, November 17, 2014

Rang Gaeilge, 17 lá Mí na Samhna 2014

<!–

Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ

–>

CRÚBA NA CINNIÚNA

le Áine Uí Fhoghlú

Caibidil 1: Eachtra san Oíche [tuilleadh]

• Chúb sí chuici i dtreo an
  dorais ar luas lasrach agus díreach mar a bheadh buille casúir
  bhuail an crú iarainn an suíochan os cionn a gualainne. An
  capall ag seitreach. Siobhán ag scréachaidh. Seitreach agus
  scréachaidh le chéile. Sciorr an carr. Phreab agus léim an capall
  agus rith ar fud an bhóthair ar mire. Shíl Siobhán gur tromluí
  a bhí ann. Ní fhéadfadh sé seo a bheith ag tarlú! Agus leis sin
  bhí sé imithe. An t-inneall fós ag rith agus an carr i lár an
  bhóthair. Líonrith ar Shiobhan. “B’fhearr dom na splancshoilse
  rabhaidh a chur ar siúl” a smaoinigh sí go tapa agus tharraing
  isteach le hais an chlaí. Shín sí suas a lámh chreathánach agus
  chuir an solas os cionn an scátháin ar siúl. Fuarallas léi. A croí
  is a cuisle ar sodar. Saothar anála uirthi. D’fhéach sí síos agus
  timpeall uirthi. A Dhia na glóire! Bhí gloine bhriste ar fud na
  háite. Ar an urlar. Sna sceallóga. Ina cuid gruaige. D’fhéach sí
  sa scáthán. Dath an bháis uirthi ach míorúilt – ní raibh aon
  mharc uirthi. Ní fhéadfadh sí aon chiall a bhaint as seo. Murach
  na smidíriní ar fud an chairr ba dhóigh lei gur shamhlaigh si ar
  fad é. Agus bhí stracadh mór sa suíochán os cionn a gualainne
  san áit ar bhuail crú an chapaill é. Murach gur chaith sí í féin ar
  leataobh tapa go leor bheadh sé faighte san aghaidh aici!
  Ghaibh creathán eile tríthi.

  cúb	bend
  ar luas lasrach	At lightning speed
  casúr	hammer	gs casúir
  gualainn	shoulder	gs gualainne
  díreach mar a bheadh buille casúir bhuail an crú iarainn an suíochan os cionn a gualainne.	just like a hammer blow The iron horseshoe hit the seat over her shoulder.
  An capall ag seitreach.	The horse neighing
  Siobhán ag scréachaidh.	Siobhán screeching
  Sciorr an carr	The car slipped
  Phreab agus léim an capall	The horse sprang and jumped
  rith ar fud an bhóthair ar mire.	ran across the road in a frenzy
  Shíl Siobhán gur tromluí a bhí ann.	S thought it was a nightmare.	gur – copula here. Dependent past.
  Ní fhéadfadh sé seo a bheith ag tarlú!	This could not be happening!	fhéadfadh /étax/
  leis sin bhí sé imithe.	With that it was gone.
  An t-inneall fós ag rith agus an carr i lár an bhóthair.	The engine [was] still running and the car [was] in the middle of the road
  Líonrith	panic	#9
  B’fhearr dom na splancshoilse rabhaidh a chur ar siúl	Better turn on the hazard warning lights.	#10
  smaoinigh sí go tapa	she thought quickly
  claí	fence, wall
  ais	back
  le hais	beside, compared with
  tharraing isteach le hais an chlaí.	pulled in next to the wall
  Shín sí suas a lámh chreathánach	She extended her trembling hand
  chuir an solas os cionn an scátháin ar siúl.	turned on the light over the mirror
  Fuarallas	cold sweat
  ag bárcadh allais	dripping with sweat
  A croí is a cuisle ar sodar.	Her heart pulse was galloping
  Saothar anála uirthi.	She was breathing heavily	“Labored breathing was on her”
  Dath an bháis uirthi ach míorúilt –	the color of death was on her but a miracle –
  Ní fhéadfadh sí aon chiall a bhaint as seo	She could not make any sense of this
  Murach na smidíriní ar fud an chairr ba dhóigh lei gur shamhlaigh si ar fad é.	Without the smithereens all over the car it was like she dreamed the whole thing
  Agus bhí stracadh mór sa suíochán os cionn a gualainne san áit ar bhuail crú an chapaill é.	An there was a big tear in the seat above her shoulder where the horseshoe hit it
  Murach gur chaith sí í féin ar leataobh tapa go leor bheadh sé faighte san aghaidh aici!	If she had not thrown herself quickly enough to one side she would have gotten it in the face!
  Ghaibh creathán eile tríthi.	[She] caught another shiver going through her.	gaibh = gabh

• An fón. Cá raibh an fón póca? Ina málá laimhe. Ca raibh an
  mála? Ar an urlar ag taobh an phaisinéara. Clúdaithe le
  smidiríní gloine. D’ardaigh sí é agus chraith cuid de na sligí
  de. A lámha ar crith, d’aimsigh sí uimhir Liam. Bhrúigh an
  cnaipe glas. Thosaigh sé ag bualadh. Seo soilse ag teacht ina

  treo. “B’fhearr dom rabhadh a thabhairt” ar sise léi féin go tapa
  agus splanc sí na ceannsoilse trí nó ceithre huaire agus d’eirigh
  amach as an ngluaisteán. “Haló… Siobhan?” guth Liam a bhí
  ann. Ag an am céanna tharraing veain mor isteach ar an taobh
  
  eile den mbóthar agus ghlaoidh an fear amach. “An bhfuil gach
  rud ceart go leor ansin?” “Haló, a Shiobhán , ‘bhfuil tu ansin?
  An gcloiseann tú mé?” “Sea, fan soicind, tá…” D’iompaigh sí
  chuig an tiománaí a stop agus d’inis dó go stadach, sceiteach
  cad a bhí díreach tar éis tarlú. Chuala Liam gach focal agus bhí
  sé ag caint ós ard ag iarraidh go gcloisfí tríd an bhfón é. Ghlac
  an tiománaí eile an fón ina lámh, é amuigh as an veain anois.
  “Haló. Bhí timpiste bheag aici ach ná bíodh imní ort, tá an
  chuma uirthi go bhfuil sí ceart go leor. Capall a bhris amach as
  áit éigin in aice láimhe agus a d’imigh le báiní ar fud na
  mbóithre. I mBaile na Leacan atáimid, tamaillín lasmuigh den
  mbaile. Tá an capall cúpla míle slí uainn anois. Ag teacht an treo
  eile a bhí mise agus bhuail sé mo scáthán taoibhe agus dhein
  brus de. Ach veain atá a thiomáint agamsa agus níor fhéad sé
  mórán díobhála a dhéanamh dom. Glaofaimid ar na Gardaí
  agus cuirfimid glaoch ar ais ort i gceann tamaillin.” “Ceart go
  leor” a deir Liam “go raibh míle maith agat. An gcuirfeá
  Siobhan ag caint liom arís ar feadh nóiméid le do thoil?

  Clúdaithe le smidiríní gloine.	Covered with glass fragments
  sligí	shards	#12
  D’ardaigh sí é agus chraith cuid de na sligí de.	She lifted it and shook off some of the shards
  A lámha ar crith	Her hands were shaking
  d’aimsigh sí uimhir Liam.	She found Liam’s number
  Bhrúigh an cnaipe glas.	She pushed the green button.	uaine ?
  Thosaigh sé ag bualadh.	It started ringing	lit. “hitting”, like a bell ringing when you hit it
  Seo soilse ag teacht ina treo	These lights [were] coming in her direction
  B’fhearr dom rabhadh a thabhairt	I would best give a warning
  splanc sí na cearmsoilse trí nó ceithre huaire	she flashed the headlights 3 or 4 times
  Ag an am céanna tharraing veain mor isteach ar an eile den mbóthar agus ghlaoidh an fear amach.	At the same time a large van pulled into the other side of the road and the man called out
  An bhfuil gach rud ceart go leor ansin?	Is everything OK there?
  D’iompaigh sí chuig an tiománaí a stop	She turned to the driver who stopped
  d’inis dó go stadach	told him faltering
  sceiteach	stutteringly	#14
  cad a bhí díreach tar éis tarlú.	what had just happened.
  bhí sé ag caint ós ard ag iarraidh go gcloisfí tríd an bhfón é.	He was speaking loudly so he would be heard through the phone.	é “him” (Liam)
  Ghlac an tiománaí eile an fón ina lámh,	The other driver took the phone in his hand
  é amuigh as an veain anois	he was out of the van now
  Bhí timpiste bheag aici ach ná bíodh imní ort	She has a small accident but do not worry	ná bíodh imní ort “Don’t let worry be on you” – 3rd pers. imperative
  tá an chuma uirthi go bhfuil sí ceart go leor.	It seems that she is OK
  Capall a bhris amach as áit éigin in aice láimhe	A horse broke out of someplace near at hand
  le báiní	crazy	15
  I mBaile na Leacan atáimid	We are in the town of Lacken.
  tamaillín lasmuigh den mbaile.	A little outside the town.
  Tá an capall cúpla míle slí uainn anois.	the horse is a couple miles away from us now.
  dhein	did, made	=rinne (M). P of déan
  Ag teacht an treo eile a bhí mise agus bhuail sé mo scáthán taoibhe agus dhein brus de	I was coming from the other direction and it hit my side mirror and broke it
  níor fhéad sé mórán díobhála a dhéanamh dom	it could not do me much harm
  cuirfimid glaoch ar ais ort i gceann tamaillin.	we will call you back in a little while
  An gcuirfeá Siobhan ag caint liom arís ar feadh nóiméid le do thoil?	And would you put S back on to talk to me for a minute please?

nótaí faoi scéalta

Resource: Dictionary and Language Library