Irish Class, February 3, 2014

Rang Gaeilge, 3ú lá mí Feabhra 2014

<!–

Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ

–>

Little Christmas

Transcription

Lá nodhlag beag.
Tugtar dhá lá deag na nodhlag ar na dhá lá deag ó lá Nodhlag go dtí an séamhat lá de Eanar. Lá nodhlag na mban, nó lá an Chinn,
no lá Nodhlag beag a thugar ar an an séamhat lá de Eanair.

Lastar coinnle an oidhce sin leis. bíonn sé socair roimh ré ag muinntir an tighe go n-eireóchat duinne de’s na garsíun
go moch maidean lae Nodhlaig bhig agus go raghat sé amach agus go dtiocfadh sé isteac[h] agus “beannacht Dé isteac[h] annsa” a
rágh aige Sé an cuis a deireann sé é sin na cun go bheadh sean agus ragh ar muinntir an tighe sin rith na bliadhn.
Níor mhaigh leis na páistí aon obair dodheunamh an lá sin mar chaidead siad é go déunamh gách aon lá i rith na bliadhna.

Chreidfidh na sean daoine go n-iompóchadh an t-uisce in a fhuil an t-am marb den oidhche, agus d’fanfaidís in a suidhe
ag faire air. Deintí da coinnle deag do lasadh in onoir do’s na dhá Easpail deag. Acht tá an nós sin marbh anois.

Máighreadh Ní Cadhla 30-6-1938

---

Modern Irish

Lá Lollag beag.
Tugtar dhá lá deag na nollag ar na dhá lá deag ó lá Nollag go dtí an séú lá de Eanair. Lá nollag na mban, nó lá an Chinn,
no lá Nollag beag a thugar ar an an séú lá de Eanair.

Lastar coinnle an oíche sin leis. Bíonn sé socair roimh ré ag muintir an tí go n-éireóiodh duinne de na garsúin
go moch maidin lae Nodhlaig bhig agus go rachad sé amach agus go dtiocfadh sé isteach arís “beannacht Dé isteach anseo” a
rá aige Sé an chúis a deireann sé é sin na cun go bheadh sean agus rá ar muintir an tí sin rith na blianta.
Níor mhaith leis na páistí aon obair a dhéanamh an lá sin mar chaitheamh siad é go déanamh gách aon lá i rith na bliana.

Chreidfidh na sean daoine go n-iompóiodh an t-uisce in a bhfuil an t-am marbh den oíche, agus d’fanfaidís in a suí
ag faire air. Deintí dhá coinnle deag do lasadh in onóir do na dhá Easpail déag. Ach tá an nós sin marbh anois.

an Chinn ← an Ceann	the end [here]
ré	period of time
socair	arranged
roimh ré	beforehand
rachad	would go
leastar	vessel, container
leasaigh	amend, reform, improve
las	light	v
coinneal	candle	f pl coinnle
socair	quiet
moch	early
ansa ← anseo	here
cúis	cause, reason	f2
cú	dog	gs, gpl con
cun	stoutness, thickness
rath	prosperity, abundance	m3
dodhéanta	impossible, hard to do
déanamh	making, doing
chaiteamh a dhéanamh	have to do
iompóiodh	would turn
fan	stay, wait, remain
faire	watch, wake	f4
onóir
aspal	apostle
nós	custom, manner
deintí	used to do	Munster p hab of déa

---

Noun Review #6 — 1^st Declension Pattern

1. Cá bhfuil máthair na cat gcat?
2. Ní maith liom dath an buidéal bhuidéil sin.
3. Cén sórt carr cairr a cheannaigh tú?
4. Seolann na bád báid thar an áit seo ‘chuile lá.
5. Cén uair a shroicfidh muid barr an cnoc cnoic?
6. An bhfuil tú ag dó na paipéar bpaipéir inniu?
7. An í an chos ball an corp choirp is fuide?
8. An dtuigeann tú ciall an saol shaoil?
9. Fainic! Tá poll poll mór ar an tsráid.
10. Ní thuigim focal focail fhada go hiondúil.
11. Cá bhfuil bosca na blaincéad mblaincéad?
12. Rachaidh mé go dtí an séipéal séipéal Dé Domhnach Domhnaigh.
13. An bhfuil eolas an bealach bhealaigh agaibh?
14. Bhuel, sin deireadh an scéal scéil, cinnte.
15. Cuir píosa fód fóid eile ar an tine, le do thoil.
16. Cloisim fuaim na clog gclog ag an meánlae.
17. An bhfuil tú ag léamh leabhar leabhair nua?
18. Tá mé ag dúnadh an doras dorais anois.
19. Feicifidh mé ag tús an cosán chosáin thú.
20. Is bréa liom amhrán amhráin binn an éan éin.
21. Beidh fiosrúchán fiosrúcháin le cúis an bháis a fháil amach.
22. Creidim go bhfuil costas na bord mbord ródhaor.
23. Cén saghas peann pinn atá agat?
24. Muise, tá boladh na breac mbreac siúd uafásach!
25. Tosóidh cruinniú na sagart sagart go luath.

cat	cat	m1
buidéal	bottle	m1
carr	carr
seol	sail, send
bád	boat
sroich	reach, attain, achieve
cnoc	hill	m1
dó	two
paipéar	m1
ball	organ
corp	body
ciall	sense, meaning
saol	life	m1
poll	hole
focal	word
iondúil	usual, customary
blaincéad	blanket
scéal	story
fód	sod	m1
fuaim	sound	f2
clog	clock
leabhar	book
doras	door
cosán	path, footway	m1
amhrán	song
éan	bird	m1
fiosrúchán	inquiry, inquistion	m1
bás	death
bord	table
peann	pen
boladh	smell, scent	m1
breac	trout	m
uafásach	horrible, terrible
tosaigh	begin, start
cruinniú	gathering, meeting
sagart	priest

<!–

–>