Irish Class, October 26, 2009
Rang Gaeilge, an 26ú lá Mí Dheireadh Fómhair 2009
<!–
Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ
–>
<!–
<!–
–>
Listening Exercise — Words or simple phrases: Paraphrase/Explain
-
Seanduine “old person”
- Fear nó bean, an bhfuil go leor blianta d’aois aige.
- Níl sé óg.
- Ní hé duine óg é. [copula construction]
aois age f2 -
Droch-aimsir “Bad weather”
- Fuar agus fliuch um Nollaig.
- Ró-te nó ró-fuar nó ró-fliuch agus araile.
um around Nollaig Christmas f2 -
Athblian “Next Year”
- Na dhá mhí déag seo chugainn. “The coming 12 months.”
- Dhá míle déag. “2010”
-
Dea-chomharsa “Good neighbor”
- Duine deas in a chónai in aice leatsa.
-
Mo chlann clainne “My grandchildren”
- Na páistí mo chlainn féin. “The children of my own children.
Puzzle from last class — continued
Réitigí gach ceann an na tomhais seo a leanas ar leith, agus líonaigí na bearnaí le
cheile an freagra iomlán a réiteach.
réitigh | solve | |
tomhas | puzzle | |
lean | follow | |
iomlán | complete | |
ar leath | apart, distinct | |
líon | fill | |
bearna | gap | f4 pl bearnaí |
-
Tá cúigear páistí agam, ‘chuile acu chomh beag agus is féidir leo a bheith beirthe
suas le chéile ar lámh amháin go gualainn glan. Cé mise? géag.Tá cúigear páistí agam I have five children chomh as, so ‘chuile each, all ←gach uile ‘chuile acu chomh beag all of them so small beirte born va of beir lamh hand gualainn should go gualainn glan clear of the shoulder [lift up cleanly] -
Tá mé in ann athrach píosa ruda shalach i bpíosa ruda mhilis. Is bualadh an hata mé
a thionlacan an ghutha. Cé mise? fada.
athrach change, alteration, alternative Tá mé in ann athrach I am able to change píosa piece píosa ruda shalach i bpíosa ruda mhilis a piece of something dirty
into a piece of something sweetcaca → cáca bualadh beating, striking bualadh an hata tip of the hat tionlacan accompaniment, escort guth voice, utterance m3 guta vowel m4 Is bualadh an hata mé a thionlacan an ghutha. I am the tip of the hat that accompanies the vowel. -
Tá ar chuile dhuine mé a leanúint, agus níl aon leithscéal á ghabháil mura
bhfuil aithne agat orm. Cé mise? dlíleanúint following, pursuit Tá ar chuile dhuine mé a leanúint Everyone must follow me agus níl aon leithscéal á ghabháil no excuse is given aithne acquaintance, knowledge [of a person] mura bhfuil aithne agat orm if you do not know me
Géag fhada an
dlí “Long arm of the law” [See part 1 from last week]
fiteáite | fit | [physically] |
dúdhonn | dark brown | |
<!–
Lenition and Eclipsis with Direct and Indirect Relative Clauses – a Toe Dipping.
A relative clause is a clause that modifies a noun. Here are some examples:
- The man who lives in town.
- A tree that gives us shade.
- Seven books (that are) lying on the table.
In Irish, the verb in such a clause is either lenited or eclipsed, depending on certain factors.
One of those factors is if there is a preposition involved, as is the case in the first and
third example clauses above.
If you have a relative clause with a verb that incorporates a preposition, like:
éist leis | ||
breathnaigh air | ||
tabhair faoi. | ||
Then the verb is eclipsed.
This is called an indirect relative clause.
Céard a n-éisteann sibh leis? | ||
Cheannaigh mé an scanainn a mbreathnóidh siad air. | ||
Cuir síos, le do thoil, an turas a a tug tú faoi. | ||
A verb that begins with a vowel prefixes n– to show eclipsis.
–>
<!–
–>