Irish Class, August 9. 2010
Rang Gaeilge, 9ú lá Mí na Lúnasa 2010
<!–
Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ
–>
<!–
–>
| cóip | copy | f2 pl cóipeanna |
| le seachtain amháin | for one week | |
| inis | island | f2 |
| inis | tell | vn insint |
Go Maolaí Air “May he back off”
pt. 7
Scríofa ag Wes Koster
-
Chuir mé an píosa páipéir sa ngág; domhan isteach, ionas nár fheicfí ná thógfaí amach ar ais é.
Ní fhaca duine ar bith mé á dhéanamh, agus ní raibh orm ansin ach fanacht is feiceáil céard a tharlódh.
Bhí súil agam go mbeadh laethanta níos fearr ag teacht dom ar ball, ach níor chuir mé go fírinneach
san áireamh cén chaoi a bhainfeadh sé do mo dheartháir.ionas go … so that, in order to … tóg take, lift cond. aut.thógfaí ais back, again ionas nár fheicfí ná thógfaí amach ar ais é in order that it would not be seen or taken back out á dhéanamh doing fanacht wait, stay m3 feiceáil seeing vn of feic tarlaigh happen, occur p aut tharlódh ní … ach only ní raibh orm ansin ach fanacht is feiceáil céard a tharlódh I had only to wait and see what would happen súil eye, hope Bhí súil agam I had hoped “Hope was at me” lá day pl laethanta ar ball a while ago, presently, soon, later go fírinneach actually, truly cén chaoi how rud a chur san áireamh to figure, reckon, take into account bain do affect, interfere with cond bhainfeadh do “would hinder” -
Ag an mbord a bhí muid, ar an maidin sin céanna, agus ag ithe ár gcuid bricfeasta.
Ní raibh muid cainteach ar feadh na n-uaire mocha sin, de ghnáth. Ach nuair a chonaic muid
mo dheartháir, agus céard a bhí ar siúil aige, bhí na súile againn, gach péire, mar fochupáin
inár gcloigne, agus ár smigeanna tite ar an mbord.an maidin sin céanna that same moring ár gcuid bricfeasta our breakfast cainteach chatty, talkative ar feadh throughout, as far as + gen. moch early na n-uaire mocha sin those early hours gnáth custom, usage, customary thing m1 de ghnáth as a rula Ach nuair a chonaic muid mo dheartháir But when we saw my brother dheartháir /ra:ər/ ar siúil going on, happening [?] bhí na súile againn [with] the eyes we had gach péire (acu) each pair (of them) fochupán saucer inár in our cloigeann skull, head pl cloigne mar fochupáin inár gcloigne like saucers in our heads ár our smig chin pl smigeanna /smigəni/ tit fall va tite -
Níor thug sé faoi dheara é ar dtús, nuair a bhí muid ag stánadh air. Bhí a aghaidh
thíos ina bhabhla mine choirce, ag srannadh is ag sclamhadh mar ba ghnáth leis. Ba, ba seisean
muc an teaghlaigh é i ndáiríre. Ach nuair ar ardaigh sé a chloigeann, le fáil amach dó féin
cén fáth ar stopadh muid ár gcuid fuaimeanna muice féin a dhéanamh, bhí sé sin follasach.tabhairt faoi dheara é notice it tús ar dtús “at first” stán stare vn stánadh thíos ina down in his babhla bowl m4 min choirce oatmeal srann snort vn srannadh sclamh chomp sclamhadh mar is gnáth leis as usual for [with] him p mar ba ghnáth leis muc pig i ndáiríre in actuality, really ardaigh raise ar ardaigh [indirect relative clause] le faigh amach in order to find out cén fáth why stopadh stop, stoppage, cessation ar stopadh [past indirect relative clause] fuaim sound ár gcuid fuaimeanna “our sounds” follasach obvious bhí sé sin follasach then it was obvious -
Idir a liopacha, ag coirnéal an bhéil sin aige, bhí dual mór gruaige
ar bogarnach. Agus cuid mór eile tite ina bhabhla. A ghruaig fhionn féin a bhí ann,
ach cuid i bhfad níos mó ná an chuid ar a chloigeann ansin. Ní raibh ach cupla dlaoi
sceadach a bhí fágtha ar bharr air. Bhí, bhí sé beagnach maolaithe go hiomlán.liopa lip pl liopaí, liopacha [Con.] coirnéal corner béal mouth m1 ag coirnéal an bhéil sin aige at the corner of his mouth “at the corner of the mouth that was at him” dual lock [of hair] ina in his ar bogarnach dangling [bhí] cuid mór eile tite ina bhabhla another large portion had fallen in his bowl A ghruaig fhionn féin a bhí ann It was his own hair ach cuid i bhfad níos mó ná … But a far greater portion than … Ní…ach only dlaoi lock [of hair] sceadach patchy, balding fágtha left ← fág ar bharr air on top of him [his head] beagnach almost maolaigh lower, decrease, abate va maolithe maolaigh go bald va maolithe -
Ba é sin an uair deireanach í a bhfaca mé an lóchrainnín agus a cairde uirthi.
Níl aon bharúil agam cén chaoi a raibh sé sin déanta acu na fírinne, …an uair deireanach the last time a bhfaca mé that I saw uirthi on it refers back to Ba é sin an uair deireanach í a bhfaca mé … uirthi That was the last time when [on which] I saw níl aon barúil agam I haven’t a clue uair cén chaoi déanta ag done by (this is how you construct the past perfect) na fírinne actually, for sure, for real cén chaoi a raibh sé sin déanta acu na fírinne how that was really done by them -
… ach bhí mo dheartháir i bhfad níos umhla i ndiaidh an lae sin,
agus fiú go hócáideach cineálta ar fad. Níor fhás a chuid gruaige ar ais choíche,
ach mar ar thóg mé na blianta orm féin, casadh faoi dheireadh muid sa mbád céanna,
glan-lomtha ar bharr. Agus mar sin, d’éirigh muid níos geala agus ceanúla ar a chéile.umhal humble níos umhla “more humble i bhfad níos umhla much more humble fiú even, worth fiú go hócáideach even on occasion, occasionally cineálta kind, nice ar fad quite fás grow ais back, again choíche evermore, ever again mar ar thóg mé na blianta orm féin as I grew in years “as I took the years on myself” cas turn, twist, meet casadh muid sa mbád céanna we found ourselves in the same boat. lom va lomtha “bald” mar sin because of that lom become bald va lomtha “bald” ceanúil fond níos ceanúla.. ar dhuine more fond.. of someone geal cherished níos geala “more cherished” -
… ach choinnigh mo dheartháir a shúile íseal an chuid is mó den am
ina dhiaidh sin; an mórtas agus achasán imithe uaidh go hiomlán. Níor fhás a chuid gruaige
ar ais choíche, agus cé go raibh mé réasúnta cinnte go gcasadh faoi dheireadh muid
sa mbád céanna, glan-lomtha ar bharr, choinníodh mo chuidsa gruaige [chomh] tiubh agus
rua is a thaithneofaí leat, fiú anall go maith i mo shárbhlianta.do shúile a choinneáil íseal keep your eyes down (low) an chuid is mó de rud the most part of something an chuid is mó den am most of the time mórtas boasting achasán reproach, insult m1 iomlán total cé go raibh mé even though I was réasúnta reasonable faoi dheireadh at last tiubh thick sár- exceeding, surpassing, ultra-, most [prefix] anall hither, from the far side anall go maith i mo shárbhlianta well into my golden years (best years) (now) anonn over, to the other side Tá sé anonn go maith ina shárbhlianta He is well into his golden years coinnigh keep p aut choinníodh taitin please taithneofaí would please cond.aut. chomh tiubh agus rua is a thaithneofaí leat as thick and red as you could want fiú even
-
beagnach/beag nach
- beagnach with bí: Scope limited to following word
- beag nach with other verbs: Scope over entire phrase
| Tá mé beagnach réidh. | I am almost ready. | |
| Beid sé beagnach maol. | He is almost bald. | |
| Beag nach gcoinneoidh mé mo chuid gruaige. | I will almost keep my hair. | |
| Beag nár chaill mé mo dhá shúile. | I almost lost my two eyes. | nár — past tense caill “lose”, “loss” |
<!–
–>
From Hilbert Space to Dilbert Space, and beyond 