Irish Class, July 26, 2010
Rang Gaeilge, 26 lá Mí na Iúil
<!–
Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ
–>
<!–
–>
Go Maolaí Air “May he back off”
pt. 6
Scríofa ag Wes Koster
-
Domhain isteach sa gcnoc chuaigh an lóchrainnín, a dearg ag dul i gcomhar le slua dathanna neamhshaolta eile. Ba bogha
báistí faoin talamh; domhan uaidh féin é, agus an ghág sin, doras isteach ann. Chonaic mé ar gach cineál crutha agus solais ag eitilt
is ag scinneadh thart i saghas uisceadán faoi thalamh, chuile acu as m’aithne.
Bhí siad beo go deimhin. B’fhéidir go raibh siad cliste chomh maith. Bhí, Tá mé cinnte faoi.domhain deep f2 Domhain isteach sa gcnoc chuaigh an lóchrainnín The little lantern went deep into the hill. comhar cooperation, partnership, working together téigh i gcomhar le join with slua crowd, army, host neamhshaolta unworldly, ethereal, otherworldly a dearg ag dul i gcomhar le slua dathanna neamhshaolta eile her red joining with a crowd of other unearthly colors. bogha bow, ring, circle bogha báistí, tuar ceatha rainbow talamh earth, ground, land faoi thalamh “under the earth” domhan world uaidh from it ← ó /wai/ gág crack, crevice f2 an ghág sin “that crack” bí ó féin be in (and of) itself Feic … ar look at, behold cineál sort, kind, form gach cineál; saghas every sort; kind of + gen cruth shape, appearance pl crutha cruthaigh form, shape v vn cruthú eitil flight, flutter, fly vn eitilt scinn start, spring, dart vscinneadh thart
flitting arounduisceadán aquarium chuile all [?] ← gach uile [?] acu of them, at them ← ag as m’aithne out of my recognition Bhí siad beo go deimhin They were certainly alive cliste clever, intelligent chomh as, so B’fhéidir go raibh siad cliste chomh maith. Perhaps they were intelligent as well. <!–
–>
-
Mar a stán mé isteach inti, thosaigh mé cogair a mhothú; glórtha ag canadh le chéile i gcogair,
go díreach ciúin go leor le nach raibh mé in ann fáil amach céard a raibh siad ag rá, ar dtús.
Ag dhíriú m’aire uilig air, agus mo dhá shúile greamaithe ar an lonracht damhsa, chuir mé cluas ghéar
orm féin na focail a fháil amach. Agus ansin bhí me leo, “.. do mhian,.. do mhian,..” a bhí siad ag rá,
“do mhian.”stán stare vn stánadh inti in it ← i 3rd pers sing fem tosaigh begin cogar whisper, secret, talk pl cogair mothaigh feel, sense, hear, perceive glór voice pl glórtha can sing, chant vn canadh ciúin calm, still go díreach ciúin quiet enough faigh get vn fáil fáil amach find out, make out, ascertain, “tell” céard what tús start, origin, precedence ar dtús “at first” dírigh straighten, aim, direct, point uilig all /lug/ aire care, attention dírigh d’aire uilig ar direct you full attention to Ag dhíriú m’aire uilig air Directing my entire attention at it súil eye f2 gs,npl súile greamaigh fix, glue va greamaithe lonraigh shine, illumine, sparkle lonracht damhsa dancing luminescence cluas ear f2 géar sharp chuir mé cluas ghéar orm féin I strained to hear “I put on my sharp/pointed ears” leo with them ← le bí leis to “get it” Agus ansin bhí me leo An then I was with them [the words] mian wish abair say vn rá -
Níor thug mé an nóiméad díreach faoi dheara, ach nuair a bhí mé in ann mo chloigeann
a chur in eagar aríst eile. Bhí an t-amharc imithe ón ngág idir na cloiche romham,
agus caitheadh mo scáthsa féin orthu anois. Bhánaigh an lá leis an ngrian ar bhun na spéire,
thar mo ghualainn, agus thosaigh mé ag creathnú roimh an maidin tais fhuar.tabhairt faol deara nóiméad díreach exact moment in ann able to cloigeann skull, head eagar arrangement, order, state m1 aríst eile once again amharc sight, look, view imithe gone, departed ón from romham before me, in front of me caitheadh spent, thrown, worn out, cast scáth shadow orthu on them ← ar bánaigh whiten, clear out bhánaigh an lá the day dawned ar bhun na spéire on the horizon “on the base of the sky” bun base, bottom thar over guallainn shoulder tosaigh begin, start creatnaigh tremble, quake, flinch, shiver vn creathnú roimh before tais damp, moist, humid, soft fuar cold an maidin tais fhuar the damp cold morning maidin is
fem., so fuar is lenited. However tais begins with a t
following an s (dentals), so the lenition is cancelled. -
Uraíodh mo scáth féin ag ceann eile go tobann. Mo dheartháir ina sheasamh
i mo dhiaidh a bhí ann, agus chúb mé siar ón gcinniúint ag teacht orm. Thug sé smitín
i gcúl an chloiginn dom, agus ag magadh, “Céard atá ar siúil agat amuigh ‘nseo chomh moch,
a bhanbh beag dearg?!”úraigh freshen, scour uraigh eclipse past aut uraíodh “was eclipsed” scáth shadow ceann eile another one tobann sudden, hasty seas stand i mo dhiaidh behind me Mo dheartháir ina sheasamh i mo dhiaidh a bhí ann It was my brother who was standing there behind me cúb bend, cower, shrink dheartháir /γa:ər/ siar west, back cúb siar ó rud to cringe (away) from something cinniúint fate, destiny, the inevitable smitin cuff, sharp blow, rap, tap, whack m4 cúl reserve, support i gcúl in reverse, on the back cloigeann skull, head g here magadh mockery, mocking Céard atá whatis siúl walk, movement m1 siúil walk v ar siúil going on, happening chomh as, so early banbh piglet m1 -
Bhrúigh mé thairis d’aonturas, agus ar ais isteach sa teach. Bhí cúram agam a chomhlíonadh.
Dheonódh an solaisín mo mhian dom. B’in an chiall. Choinnigh m’athair pionsail is páipéar an chuntas
míosúil a dhéanamh. Ní raibh uaim ach píosa beag bídeach do mo chríoch. Bhí Máthair dár múineadh scríofa,
agus bhí mo mhuinín go raibh an oiread eolais agam teachtaireacht a sheoladh don lóchrainnín agus
dá cairde. Streachail mé na litreachaí a chruthú go soléite, ach bhí rún daingean agam.
“Go.. maolaí..air,” a scríobh mé. B’fhéidir go mbeadh siad in ann an fhadhb a réiteach,
gurb í mo dheartháir.brúigh press, shove, push thairis across him, over him, past him ←thar brúig thar push past d’aonturas intentionally, on purpose d’aon turas
“of one purpose”ar ais back, again cúram responsibility, care, task, purpose comhlion fulfil, perform, complete, accomplish comhlíonadh fulfilment deonaigh grant cond. here B’in That was ← Ba sin ciall sense, sanity, perception B’in an chiall. That was the meaning coinnigh keep, maintain, store cuntas count, account míosúil monthly cuntas míosúil bills “monthly reckoning” tá ó X X needs Ní … ach only Ní raibh uaim ach I only needed uaim /wem/ bídeach tiny críoch limit, boundary, end do mo chríoch for my purpose dár to us “for our” rún daingean a bheith agat múin teach, instruct vn múineadh muinin trust, confidence oiread quantity, amount an oiread X that much X + gen eolas knowledge g eolais teachtaireacht message bhí muinín agam go… I was confident that seol send vn seoladh dá to her do/de + a “for her” streachail pull, strive, struggle litreach letter [ABC] [fada on plural?] cruthaigh form, create soléite legible go soléite “legibly” rún mystery, secret, intention daingean stronghold, fort rún daingean strong intent rún daingean a bheith agat be bound and determined fadhb a réiteach solve a problem gurb é, gurb í … , that was … Joining 2 noun expressions B’fhéidir go mbeadh siad in ann an fhadhb a réiteach, gurb í mo dheartháir Perhaps they would be able to solve the problem that my brother was. fadhb /faib/ “problem” is fem., hence í
| tharam | past me |
| tharat | past you |
| thairis | past him/it |
| thairsti | past her/it |
| tharainn | past us |
| tharaibh | past you all |
| tharstu | past them |
<!–
–>