Irish Class, April 26, 2010
Rang Gaeilge, 26ú lá mí Aibreáin 2010
<!–
Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ
–>
<!–
–>
Cleachtadh Tuisceanna
Roghnaígí an Freagra Ceart
| cleachtadh | practice, experience, habit | m1 |
| tuiscint | understanding, wisdom, consideration | f3 gs tuisceanna |
| roghnaigh | choose | |
-
Tá sé te go leor, ach is teas…
- tirim é.
- tais é
- núicléach é.
teas heat, warmth tirim dry tais damp núicléach nuclear Note the copula construction, equating a (pro)noun with another (pro)noun. “It is hot enough, but it is a dry heat.”
-
Bhain muid an-sult as…
- an mbruscar.
- an scannán.
- an bpionós
bain …. sult as X enjoy X Lit. “Extract joy from X” bruscar trash, garbage, litter scannán film, movie pionós penalty, punishment m1 “I greatly enjoyed the film.”
-
An bhféadfainn an ceapaire a fháil le píosa…
- cáise?
- aráin?
- adhmaid?
féad be able bhféadfainn I would be able to 1st pers. sing. cond. bhféadfá tú You would be able to 2nd pers. sing. cond. bhféadfadh sé/sí He/she would be able to 3pers. pers. sing. cond. ceapaire sandwich m4 fáil finding, getting vn of faigh cáis cheese gen cáise arán bread m1 gen aráin adhmad wood m1 /aiməd/ gen adhmaid -
Níl mé in ann teach, mar gheal ar go…
- n-íosfadh mé mo chuid bróg.
- n-aosóidh mo chuid bróg.
- nifidh mé mo chuid bróg.
in ann be able to teacht approach, arrival Tá mé abalta teacht. I am able to come. Tá mé in ann tíocht. I am able to come. Cois. tíocht. C.O. teacht Tá mé i ndán teacht. I am able to come. neart strenth, power Tá neart orm teacht. I am able to come. Is féidir liom teacht. I am able to come Ní féidir liom teacht. I am not able to come. Not *Ní fhéidir mar gheal ar … because of iosfadh will eat fut. of ith aosóidh will age fut. of aosaigh nifidh will wash /ni:i/ fut. of nigh. Vn ní cuir aos ar age “put age on” “I will not be able to come because I will be washing my shoes.” bróg is gpl here. Note eclipsis of the verb
-
Buailimis le chéile…
- anuraidh.
- nuair a bheidh am agat.
- nuair a bhí tú óg.
Bualimis Let’s meet 1st. pers. pl. imp. of buail anuraidh last year nuair a bheidh am agat when you will have time téimis, rachaimis Let’s go from teigh
| Tá neart fíona agam. | I have a lot of wine. | positive |
| Níl móran fíona agam. | I don’t have a lot of wine. | negative |
Go Maolaí Air “May he back off”
pt. 1
-
Nuair a bhí mé óg; nach mó ná naoi mbliain d’aois, nó thart faoi
sin, bhí mise agus mo thuismitheoirí agus mo dheartháir mór in ár
gcónaí i dteach beag cloiche, shios i ngleann na h-Abhainnín Fhíniúna,
ar shuíomh píosa beag siar den áit a bhfásann na méaracáin ghorma uirthi.maolaigh make, become, bare,lower, decrease, abate, … maolaigh ar rud to let up, or lay off of something Maolaigh air! Knock it off! nó thart faoi sin or around that tuismitheoir parent m3 deartháir brother teach beag cloiche small stone house Abhainnín Fhíniúna Little Vine River suíomh site, location, arrangement m1 píosa beag siar a little bit west, or farther back fás grow, growth v, m1 as noun méaracán gorm Scottish bluebell, harebell …den áit a bhfásann na méaracáin ghorma uirthi of the place that the harebells grow on. den of the /gən/
áit fem., hence uirthi
ar (uirthi) eclipses, hence bhfásann -
Bhí muid sásta go leor ansin, cé nach raibh mórán a dhéanamh ach
poistíneachtaí agus dioscaireachtaí tí. Ní raibh muid saibhir, ach bhí dhár
sáith le hithe, stocaí inár mbrógaí, agus i gcónaí, tuilleadh giota mhóna
don tine ann go deimhin. Ní raibh crann an tsaoil sin againne chomh
dona is a deirtear.Bhí muid sásta go leor We were happy enough cé go… even though… poistíneachta chores dioscaireachta errands, light house work tí g of teach “house” saibhir rich /sev’er/ sáith enough, fill /sa:x/ do sháith le hithe enough (for you) to eat dár for us ← do/de + ár inár in our ← i + ár tuilleadh addition, increase m1 móin peat, turf, moor f3 pl móinte giota mhóna bit of peat crann an tsaoil lot in life chomh as, so Ní raibh crann an tsaoil sin againne chomh
dona is a deirtear.Our lot in life was not as bad as it was said. -
Ach mar sin féin, bhíodh mo dheartháir mór ag déanamh
barrastóireachta orm agus saoistíochta go neamhthrócaireach. Maidin ‘s
tráthnóna, lá ‘s oíche, Ní bhíodh sé ag maolú ar a achasán. Ní bhíodh sé á
mhaolú.mar sin therefore Ach mar sin féin Be that as it may bhíodh used to past hab. of bí /v’i:ət/ barrastóireacht/ saoistíocht a dhéanamh ar dhuine boss someone around neamhthrócaireach relentless maolaigh lower, decrease, abate achasán taunting Ní bhíodh sé ag maolú ar a achasán. He never used to let up his taunting. Ní bhíodh sé á mhaolú [air]. He never used to let up [on it]. -
Mar gheall ar nach raibh ach i mo bhuachaill beag bídeach
breicneach mé, le stoth tiubh gruaige ghlérua ar bharr mo chloiginn, a
dúirt sé, bhí ceart aige féin a spochadh asam mar sin. Agus eisean chomh
mór ‘s ard is a dteastófaí uait, lena choróin chiabhfhoilt fhionn air.Mar gheall bídeach tiny breicneach freckled stoth lock or shock of hair tiubh thick glérua bright red barr top, tip, point cloigeann head lit. “skull” spochadh as duine to pick on someone mar sin therefore eisean he, him emph. chomh as, so teastaigh ó be wanted, needed by vn teattáil
fut. aut.teastófaícoróin crown ciabhfholt tresses, substantial head of hair fionn fair (hair), white, bright lena -
Dhéanadh sé gáire, agus a mhéar a dhíriú orm, “Féach! Nach tus’
atá thart!” deireadh sé, “Ag dó ar shiúl atá tú, a chaor thine! I do
sceadach, agus ansin lomadh go hiomlán, a bheidh tú, gan dabht, mar is
gnách leis na ruanna! Maol, i ndeireadh na dála.”méar a dhíriú ar rud/ dhuine point a finger at something/ one Nach tusa atá thart! Poor you! deireadh said [habitually] past hab. of abair siúl walk, movement ar siúl going on, happening ar shiúl gone, away dó burning, scorching, burn ag dó ar shiúl burning away m4 caor berry caor thine fireball sceadach patchy or spotty hair lomadh bald, shorn, clipped, defoliated iomlán all, total, completely mar like, as, because gnách usual, customary, ordinary na ruanna the redheads (?) i ndeireadh na dála at the end of the story/ when it comes down to it.
<!–
–>
<!–
–>