Monday night Irish class, April 26, 2010

Irish Class, April 26, 2010

Rang Gaeilge, 26ú lá mí Aibreáin 2010

<!–

Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ

–>

<!–

–>

Cleachtadh Tuisceanna

Roghnaígí an Freagra Ceart

cleachtadh practice, experience, habit m1
tuiscint understanding, wisdom, consideration f3 gs tuisceanna
roghnaigh choose
  1. Tá sé te go leor, ach is teas…

    • tirim é.
    • tais é
    • núicléach é.

    teas heat, warmth
    tirim dry
    tais damp
    núicléach nuclear

    Note the copula construction, equating a (pro)noun with another (pro)noun. “It is hot enough, but it is a dry heat.”

  2. Bhain muid an-sult as…

    • an mbruscar.
    • an scannán.
    • an bpionós

    bain …. sult as X enjoy X Lit. “Extract joy from X”
    bruscar trash, garbage, litter
    scannán film, movie
    pionós penalty, punishment m1

    “I greatly enjoyed the film.”

  3. An bhféadfainn an ceapaire a fháil le píosa…

    • cáise?
    • aráin?
    • adhmaid?

    féad be able
    bhféadfainn I would be able to 1st pers. sing. cond.
    bhféadfá tú You would be able to 2nd pers. sing. cond.
    bhféadfadh sé/sí He/she would be able to 3pers. pers. sing. cond.
    ceapaire sandwich m4
    fáil finding, getting vn of faigh
    cáis cheese gen cáise
    arán bread m1 gen aráin
    adhmad wood m1 /aiməd/ gen adhmaid

  4. Níl mé in ann teach, mar gheal ar go…

    • n-íosfadh mé mo chuid bróg.
    • n-aosóidh mo chuid bróg.
    • nifidh mé mo chuid bróg.

    in ann be able to
    teacht approach, arrival
    Tá mé abalta teacht. I am able to come.
    Tá mé in ann tíocht. I am able to come. Cois. tíocht. C.O. teacht
    Tá mé i ndán teacht. I am able to come.
    neart strenth, power
    Tá neart orm teacht. I am able to come.
    Is féidir liom teacht. I am able to come
    Ní féidir liom teacht. I am not able to come. Not * fhéidir
    mar gheal ar … because of
    iosfadh will eat fut. of ith
    aosóidh will age fut. of aosaigh
    nifidh will wash /ni:i/ fut. of nigh. Vn
    cuir aos ar age “put age on”

    “I will not be able to come because I will be washing my shoes.” bróg is gpl here. Note eclipsis of the verb

  5. Buailimis le chéile…

    • anuraidh.
    • nuair a bheidh am agat.
    • nuair a bhí tú óg.

    Bualimis Let’s meet 1st. pers. pl. imp. of buail
    anuraidh last year
    nuair a bheidh am agat when you will have time
    téimis, rachaimis Let’s go from teigh


“a lot of”
Tá neart fíona agam. I have a lot of wine. positive
Níl móran fíona agam. I don’t have a lot of wine. negative

Go Maolaí Air “May he back off”
pt. 1

  1. Nuair a bhí mé óg; nach mó ná naoi mbliain d’aois, nó thart faoi
    sin, bhí mise agus mo thuismitheoirí agus mo dheartháir mór in ár
    gcónaí i dteach beag cloiche, shios i ngleann na h-Abhainnín Fhíniúna,
    ar shuíomh píosa beag siar den áit a bhfásann na méaracáin ghorma uirthi.

    maolaigh make, become, bare,lower, decrease, abate, …
    maolaigh ar rud to let up, or lay off of something
    Maolaigh air! Knock it off!
    nó thart faoi sin or around that
    tuismitheoir parent m3
    deartháir brother
    teach beag cloiche small stone house
    Abhainnín Fhíniúna Little Vine River
    suíomh site, location, arrangement m1
    píosa beag siar a little bit west, or farther back
    fás grow, growth v, m1 as noun
    méaracán gorm Scottish bluebell, harebell
    …den áit a bhfásann na méaracáin ghorma uirthi of the place that the harebells grow on. den of the /gən/
    áit fem., hence uirthi
    ar (uirthi) eclipses, hence bhfásann

  2. Bhí muid sásta go leor ansin, cé nach raibh mórán a dhéanamh ach
    poistíneachtaí agus dioscaireachtaí tí. Ní raibh muid saibhir, ach bhí dhár
    sáith le hithe, stocaí inár mbrógaí, agus i gcónaí, tuilleadh giota mhóna
    don tine ann go deimhin. Ní raibh crann an tsaoil sin againne chomh
    dona is a deirtear.

    Bhí muid sásta go leor We were happy enough
    cé go… even though…
    poistíneachta chores
    dioscaireachta errands, light house work g of teach “house”
    saibhir rich /sev’er/
    sáith enough, fill /sa:x/
    do sháith le hithe enough (for you) to eat
    dár for us do/de + ár
    inár in our i + ár
    tuilleadh addition, increase m1
    móin peat, turf, moor f3 pl móinte
    giota mhóna bit of peat
    crann an tsaoil lot in life
    chomh as, so
    Ní raibh crann an tsaoil sin againne chomh
    dona is a deirtear.
    Our lot in life was not as bad as it was said.

  3. Ach mar sin féin, bhíodh mo dheartháir mór ag déanamh
    barrastóireachta orm agus saoistíochta go neamhthrócaireach. Maidin ‘s
    tráthnóna, lá ‘s oíche, Ní bhíodh sé ag maolú ar a achasán. Ní bhíodh sé á
    mhaolú.

    mar sin therefore
    Ach mar sin féin Be that as it may
    bhíodh used to past hab. of /v’i:ət/
    barrastóireacht/ saoistíocht a dhéanamh ar dhuine boss someone around
    neamhthrócaireach relentless
    maolaigh lower, decrease, abate
    achasán taunting
    Ní bhíodh sé ag maolú ar a achasán. He never used to let up his taunting.
    Ní bhíodh sé á mhaolú [air]. He never used to let up [on it].

  4. <!–

  5. Mar gheall ar nach raibh ach i mo bhuachaill beag bídeach
    breicneach mé, le stoth tiubh gruaige ghlérua ar bharr mo chloiginn, a
    dúirt sé, bhí ceart aige féin a spochadh asam mar sin. Agus eisean chomh
    mór ‘s ard is a dteastófaí uait, lena choróin chiabhfhoilt fhionn air.

    Mar gheall
    bídeach tiny
    breicneach freckled
    stoth lock or shock of hair
    tiubh thick
    glérua bright red
    barr top, tip, point
    cloigeann head lit. “skull”
    spochadh as duine to pick on someone
    mar sin therefore
    eisean he, him emph.
    chomh as, so
    teastaigh ó be wanted, needed by vn teattáil
    fut. aut.teastófaí
    coróin crown
    ciabhfholt tresses, substantial head of hair
    fionn fair (hair), white, bright
    lena

  6. Dhéanadh sé gáire, agus a mhéar a dhíriú orm, “Féach! Nach tus’
    atá thart!” deireadh sé, “Ag dó ar shiúl atá tú, a chaor thine! I do
    sceadach, agus ansin lomadh go hiomlán, a bheidh tú, gan dabht, mar is
    gnách leis na ruanna! Maol, i ndeireadh na dála.”

    méar a dhíriú ar rud/ dhuine point a finger at something/ one
    Nach tusa atá thart! Poor you!
    deireadh said [habitually] past hab. of abair
    siúl walk, movement
    ar siúl going on, happening
    ar shiúl gone, away
    burning, scorching, burn
    ag dó ar shiúl burning away m4
    caor berry
    caor thine fireball
    sceadach patchy or spotty hair
    lomadh bald, shorn, clipped, defoliated
    iomlán all, total, completely
    mar like, as, because
    gnách usual, customary, ordinary
    na ruanna the redheads (?)
    i ndeireadh na dála at the end of the story/ when it comes down to it.

  7. –>

<!–

–>

Leave a comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.