Irish Class, December 1, 2008
Rang Gaeilge, 1ú lá Mí na Nollag 2008
<!–
Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ
–>
Wes was back, so we began with our regular exercise in humility listening comprehension:
-
Cuir dom glaoch ar a laghad.
At least give me a callglaoch (phone) call Cuir dom glaoch Give me a call. Lit “put a call to me” ar a laghad /laid/ at least -
Caithfidh siad a T-léinte gorma.They will wear their blue T-shirts.
caith wear [here], wear out, consume, spend, throw, cast, shoot Normally a “their” eclipses, but T-léinte:
- Is borrowed from English.
- Begins with a dental (t-)
-
Beidh mé do chara ar feadh do shaoil.
I will be your friend for life.ar feadh as long as saol life (lenited and genitive here) -
Ann bhfuil sibh in ann bialann mhaith a molann.
Are you [pl.] able to
recommend a good restaurant?in ann able to, can [modal, sometimes sp. i ndán mol recommend, praise -
Tá siad ina gcónai níos faide suas an tsráid.
They live further up the street.níos faide /fwid’e/ further (comp. of fada) ina gcónai Lit. “In their living/residence” an tsráid /tra:d’/
Gender and the relatively predictable noun endings
Choose the proper form of the word in parentheses according ti its environment,
specifically whether the noun in the phrase is masculine or feminine.
For nouns ending in a consonant, the idea is to start there
- If the consonant is broad, it likely to be masculine (First declension).
- If the consonant is slender, it likely to be feminine (Second declension).
Exceptions and special cases -eoir, -óir m3 Professions: muinteoir, fermeoir -éir m3 pluméir -úir m3 dochtúir -ín m4 cailín, poítin <!–
–>
-
Others -aí m4 Professions: runaí — secretary <!–
–>
| -lann, -eog, -óg | f2 | |
| -eacht, -aíocht | m3 – single syllable words | |
| -eacht, -aíocht | f3 – multi-syllable words | |
-
Cuir glaoch phluméir (maith/mhaith)! Bhris na píopaí agus tá ár gcairpéad (gorm/ghorm) fliuch.
pluméir plumber m3 píopa pipe m4 ár our cairpéad carpet m1 -
Bhí taispeáint (suimiúil/shuimiúil) ag an musaem.
taispeáint show f3 taispeáintas exhibition suimiúil interesting -
An bhfeiceann tú an spideog (mór/mhór including aice leis an simléar (beag/bheag)?
spideog robin f2 simléar chimney m -
Cén chaoi a bhfuil do lóistín? Tá lóistín (maith/mhaith) agamsa.
lóistín lodging m4 agamsa emphatic form of agam -
“Tá an (eagraíocht/t-eagraíocht) an-láidir,” dúirt an
(bainisteoir/bhainisteoir).eagraíocht organization f3 bainisteoir manager m3 -
Chuaigh muid go pictiúrlann (mór/mhór) agus chonaic
muid scannán (fada/fhada).pictiúrlann cinema f2 scannán film m1 -
An dochtúir (maith/mhaith) í? Tá sí ag obair ag
ospidéal (dona/dhona).dochtúir doctor m3 -
Is maith liom an (cartún/chartún) seo, go háirithe ar
theilifís (mór/mhór) mar seo.go háirithe especially -
Bhí foraois (deas/dheas) in aice leis an lios
(beag/bheag).foraois forest f2 lios ring-fort, ring, halo m3 gs. leasa pl. -anna -
Tá muineál (fada/fhada) ar an sioraf sin! Agus tá
féasóg (fada/fhada) ar an ngabhar, freisin.muineál neck m1 sioráf giraffe m1 féasóg beard f2 gabhar goat m1 -
Bhí an aimsir go hiontach ansin — bhí an ghrian ag
taitneamh an (coicís/choicís) ar fad!grian sun f2 (!) ag taitneamh shining ar fad the whole (duration) coicís fortnight f2 -
Is rúnaí (maith/mhaith) í, agus eagarthóir
(breá/bhreá) freisin.She is a good secretary, and a fine editor.rúnaí secretary m4 eagarthóir editor m3 -
Bhí díospóireacht (beoga/bheoga) ann faoin gcogadh
(conspóideach/chonspóideach).díospóireacht debate, discussion f3 beoga lively faoin about [in this context] cogadh war m1 conspóideach controversial -
Bhí deighilt (mór/mhór) idir an Pháirtí Dhaonlathaigh
agus an Poblachtach sa bhfeachtas (deireanach/dheireanach).deighilt separation, division f2 Daonlathaigh Democratic Poblachtach Republican feachtas campaign m1 -
Céard atá ag tarlú? Chuala mé an (béicíl/bhéicíl), agus dúirt duine éigin,
“Mo léan (géar/ghéar)!”tarlú incident, occurence m4 ag tarlú (is) happening chuala heard p. of cluin/clois béicíl yelling, shouting f3 léan anguish, deep affliction m1 Mo léan géar! Woe is me! -
Tá an (oiliúint/t-oiliúint) réasúnta maith sa gcúrsa sin, ach sílim nach bhfuil
tuiscint (maith/mhaith) aige fós.oiliúnt nourishment, training f3 réasúnta reasonable maith (predicate in 1st
clause, so not lenited)tuiscint understanding f3 -
An mbeidh sos (beag/bheag) againn sa gcomhdháil (fada/fhada) seo?
sos pause, interval comhdháil meeting, convention f3 -
Tá an (malairt/mhalairt) ó chraoladh analógach chuig chraoladh digiteach de
réir an sceidil.
The change from an analog system to a digital system is on schedulemalairt change, exchange f2 chuig to de réir an sceidil according to schedule -
An bhuil barúil (maith/mhaith) agat den táilliúir sin? Sílim gur táilliúir
(dona/dhona) é.
Do you have a good opinion of that tailor. I think he is a bad tailor.barúil opinion f3 táilliúir tailor m3
<!–
–>
<!–
–>
<!–
–>
<!–
–>