Irish Class, November 30, 2009
Rang Gaeilge, 30ú lá Mí na Samhna 2009
<!–
Fadas: áéíóúÁÉÍÓÚ
–>
<!–
–>
Five items (1st two left over from last week). Quiz
-
Cé hé ainmhí a shíneann líon agus a fhiachann cuileoga?
Damhán Allaainmhí animal sín lengthen, stretch out líon net, line fiach hunt, chase cuileog fly [insect] Direct relative clause. cuileoga (pl) is the direct
object
-
Cé hé an lá féile ar a dtugann muid hairt dearga lán de mhilseáin
donár muirníní agus dlúthchairde?
An Lá Vailintíntugann give pres. of
tabhairhart heart [the shape] lán full donár to our ←don ár muirnín darling, sweetheard dlúthchairde close friends Indirect relative clause.
-
Cé hiad na rudaí a thiteann as na crainn gach fómhar agus
tagann ar ais a t-earrach sin chugainn (an céid earrach eile).
Duilleogaan t-earrach sin chugainn the next spring as na crainn from the trees This is a single
unit. The preposition is not associated with the verb.duilleog leaf f2 pl. duilleoga ais back [return], again Direct relative clause. as is not associated
with the verb.
-
Cé hiad na rudaí gur feidir leo a bheith bain le ríomhaire, nó
na ainmhhí beaga ina gcónaí gnoirt
Luchógagur feidir leo that are needed to gur because of copula gort field m2 pl goirt luchóg mouse pl luchóga
-
Cén uair an chloig í, nuair atá méan lae againn.
Dó dhéag an chlog.Cén uair an chloig í…? What time [hour] is it…? Copula construction. clog is in genitive. Dó dhéag an chlog 12 o’clock Not a genitive
Another peak at Scottish Gaelic, From Will’s trip
| SG | IG | ||
|---|---|---|---|
| tha | tá | ||
| A’ dèanamh | Ag déanamh | ||
| mu | mo | ||
| gu | go | ||
| a-mach | amach | ||
| a-muigh | amuigh | ||
| a-chlog | a chlog | ? | |
| a-nochd | anocht | ||
| a-màirech | amárach | tomorrow | |
| an-diugh | inniu | today | |
| an-dè | inné | ||
| an-raoir | aréir | last night | |
| mar a tha | how | SG |
| mi | mé | |
| thu | tú | |
| e | sé | |
| i | sí | |
| sinn | muid/sinn | |
| sibh | sibh | |
| iad | siad |
In IG sé, sí, & siad, the
s– comes from the copula.
Cleachtadh Uraithe agus Shéimhithe i gClásail
Choibhneasta
“Practise Eclipsis and Lenition in relative
Clauses” (continued from 11/16)
Líonaigí na bearnaí le foirmeacha an bhriathair úraithe nó shéimhithe, cibé
is gá.
| cibé is gá | whichever is necessary | |
Confirmed by Wes:
I think I figured this out: If a verb has both independent and dependent forms (e.g. bí and
irregulars), then
- For a direct relative clause the independent form is used.
- For an indirect relative clause the dependent form is used.
Tá mo cheann ag rothlú. “My head is spinning”.
| an teach a bhfuil mé i mo chónaí ann (bí) |
Indirect, uses Dependent verb form. Preposition ann. Direct RC uses uses Indep. form atá rather than a bhfuil |
||||||||||||||||
| an scannán a mbreathnionn muid air (breathnaigh) | Indirect. | Preposition air | |||||||||||||||
| an radio a n–éisteann sí leis (éist) | Indirect | Prep. pronoun leis“with it” | |||||||||||||||
| an t-úll a d‘ith an buachaill (ith) hint: past tense |
“The apple that the boy ate” — Direct |
||||||||||||||||
| an slua a leannann siad (lean) | “the crowd that they follow” | Direct | |||||||||||||||
| na carraí a bhuail an tiománaí sa timpiste (buail) past |
|
sa timpiste is a unit — a stand alone prep. phrase. sa does not refer back to the verb |
|||||||||||||||
| na coileáiníní a bhfuil na páistí ag gáire fúthu (bí) |
|
Indirect. Prep. pronoun fúthu refers back to the puppies. |
|||||||||||||||
| an t-amhrán a sheineannan banna (seinn) |
|
Direct | |||||||||||||||
| na fataí a bhaineann na feilméirí (bain) | Direct | ||||||||||||||||
| an sult a mbaineann na himreoirí astu (bain) |
|
Indirect | |||||||||||||||
| D’ith an cailín an píosa beag milseáin a d‘amsigh sí ina póca. (aimsigh) past |
|
Direct relative clause. Indirect would be ar aimsigh |
|||||||||||||||
| Seo hiad na hamanna a gcuimheoid na mic léinn orthu. (cuimhnigh) future |
|
Indirect | |||||||||||||||
| ‘Speáin dom an patrún a rognaigh tú do do bhainis. (roghnaigh) past |
|
Direct relative clause | |||||||||||||||
| Ba mhaith liom a fheiceáil céard a dheanfadh siad le do chathaoir nua. (déan) conditional |
|
Direct | |||||||||||||||
| Bhain mé an-sult as an mbialann a mhol tú dhom aréir. (mol) past |
|
Direct | |||||||||||||||
| Ní thuigim an fáth nach _______________________________ tú ríomhphost ar ais dom nuair a ____________________________ mé ceann duitsa. (cuir) past |
|
||||||||||||||||
| Is liomsa an carr a ______________________ an meicneoir air sa ngaráiste inniu. (obair) present |
<!–
–> |
||||||||||||||||
| Is leatsa an carr ar ________________________ an meicneoir air sa ngaráiste inné. (obair) past |
<!–
–> |
||||||||||||||||
| Céard a__________________________ siad ag labhairt faoi? Níor chuala mé aon focal á _____________________________ siad ag labhairt faoi. (bí) past |
|||||||||||||||||
<!–
–>